Биогаз энергия қурилмасининг дастлабки ишлов бериш ишчи жиҳози параметрларини асослаш
Ushbu avtoreferat Tulanboy Kholmirzaevich Qayumovning
Asosiy mavzular
- Disertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati: Jahon miqyosida qayta tiklanadigan energiya manbalarining, xususan biomassa va organik chiqindilardan olinadigan biogaz texnologiyalarining ahamiyati, energiya tejovchi qurilmalar yaratish zarurati va ularning dunyodagi o'rni yoritilgan. O'zbekiston Respublikasining qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish to'g'risidagi qonunidagi belgilangan vazifalar biogaz qurilmalarini takomillashtirishga yo'naltirilgan ilmiy-texnik vazifa ekanligini ko'rsatadi.
- Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yo'nalishlariga mosligi: Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti va boshqa O'zbekiston institutlari tomonidan olib borilgan tadqiqotlar respublika fan va texnologiyalarining energiya va resurslarni tejash yo'nalishiga mos kelishi ta'kidlangan.
- Muammoning o'rganilganlik darajasi: Xorijiy va mahalliy olimlarning biomassa va organik chiqindilarni dastlabki ishlov berish bo'yicha olib borgan ilmiy tadqiqotlari, ularning natijalari va mavjud muammolar (bioenergetik samaradorlikni oshirish, mexanik ishlov berish jarayonlarini optimallashtirish) tahlil qilingan.
- Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Bioenergetik qurilmalarning samaradorligini oshirish maqsadida xomashyoni dastlabki mexanik ishlov berish uskunalarini ishlab chiqish va uning parametrlarni asoslash vazifalari belgilangan. Buning uchun tadqiqotning asosiy maqsadlari va vazifalari ko'rsatilgan.
- Tadqiqot obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida bioenergetik qurilmaning dastlabki mexanik ishlov berish vositalari bilan jihozlangan turi, predmeti esa dastlabki ishlov berish jarayonlari, bioenergetik qurilmalar va ularning texnologik rejimlari hisoblanadi.
- Tadqiqot usullari: Tadqiqotda matematik modellashtirish, issiqlik texnikasi, nazariy mexanika va eksperimental usullardan foydalanilgan.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Bioenergetik qurilmalar uchun yangi texnologik sxemalar va mexanik ishlov berish uskunalari ishlab chiqilganligi, bioenergetik qurilmalarning samaradorligini oshirishga qaratilgan nazariy va amaliy tadqiqotlar o'tkazilganligi ta'kidlangan.
- Tadqiqotning amaliy ahamiyati: Moydalash qurilmasi orqali bioenergetik samaradorlikni 1,4 baravargacha oshirilishi va ish jarayonini tezlashtirishi haqida ma'lumot berilgan.
- Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Olingan natijalarga asoslanib, patent olinganligi va Buxoro viloyatidagi "Biogaz-ekologiya energiya va organik o'g'it" MCHJda loyihalar amalga oshirilganligi, bu esa iqtisodiy samaradorlikni oshirganligi ko'rsatilgan.
- Tadqiqot natijalarining aprobatsiyasi va e'lon qilinishi: Tadqiqot natijalari 7 ta ilmiy-amaliy anjumanlarda va ilmiy nashrlarda chop etilganligi, shuningdek, patent va dasturiy ta'minot uchun guvohnoma olinganligi haqida ma'lumot berilgan.
- Disertatsiya tuzilishi va hajmi: Disertatsiya kirish, to'rt bob, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar va ilovalardan iboratligi, umumiy hajmi 120 betni tashkil etishi qayd etilgan.
- Asosiy mazmun: Har bir bobning mazmuni, unda yoritilgan asosiy masalalar, jumladan, bioenergetik qurilmalar, mexanik ishlov berish jarayonlari, issiqlik balansi va boshqalar haqida batafsil ma'lumot berilgan.
- Xulosa: Bioenergetik qurilmalar uchun dastlabki ishlov berish uskunalarining parametrlari asoslashda olingan asosiy xulosalar bayon qilingan. Xususan, ikkita usulda ishlovchi pichoqlarning qo'llanilishi, optimal parametrlarni aniqlash uchun matematik model tuzilganligi va bioenergetik samaradorlikni oshirish bo'yicha tadqiqotlar natijalari keltirilgan.