Jadid pedagogikasi

Ushbu kitobda O‘zbekiston ma’rifatparvarlarining hayoti va ijodi hamda ularning pedagogik merosidan, xususan boshlang‘ich sinflar uchun yozgan darsliklaridan va ta’limiy-axloqiy tarbiya sohasidagi o‘rni hamda faoliyatidan foydalanishning nazariy va amaliy jihatlari ochib berilgan. Shuningdek, jadid davri o‘zbek pedagoglari, ularning ilmiy-pedagogik faoliyati va merosidan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar berilgan. Kitobda Saidrasul Aziziy, Abdulla Avloniy, Munavvarqori Abdurashidxonov, Mahmudxo‘ja Behbudiy, Ishoqxon Ibrat, Sadriddin Ayniy, Sirojiddin Xondayliqiy, H.H.Niyoziy kabi ma’rifatparvar pedagoglarning ilmiy-pedagogik merosidan foydalanishning nazariy va amaliy jihatlari batafsil yoritilgan. Sinfdan tashqari o‘qish mashg‘ulotlarini tashkil etishning nazariy asoslari va amaliyotdagi holati ham ko‘rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

1-mavzu: Turkistonda ma’rifatparvarlik harakati tarixi: Jadid ma’rifatparvarlarining pedagogik merosini o‘rganish-dolzarb ijtimoiy muammo sifatida. Turkistonda jadid ma’rifatparvarligini vujudga kelishi tarixi. Jadidlarning ma’rifatparvarlik sohasida amalga oshirgan ishlari.
2-mavzu: Turkistonlik jadidlarning boshlang‘ich sinflar uchun yozgan darsliklari: I.Gasprinskiy jadid darsliklarining asoschisi. Turkiston jadidlarining o‘zbek tilida tuzgan darsliklarini mazmun- mohiyati. Jadidlarning tojik va qoraqalpoqlar uchun tuzgan darsliklari.
3-mavzu: Mahmudxo`ja Behbudiyning hayoti va pedagogik faoliyati: Mahmudxo`ja Behbudiyning hayoti va pedagogik faoliyati. Maxmudxo‘ja Behbudiyning pedagogik merosidan bashlang‘ich sinflarda foydalanish imkoniyatlari.
4-mavzu: Munavvarqori Abdurashidxonovning ijtimoiy – pedagogik faoliyati: Munavvarqori Abdurashidxonovning hayoti va ijtimoiy – pedagogik faoliyati. Munavvarqori Abdurashidxonov pedagogik merosining tarbiyaviy imkoniyatlari.Munavvarqori Abdurashidxonovning “Yer yuzi” darsligining pedagogik ahamiyati. Sinfdan tashqari o‘qish darslarida Munavvarqori Abdurashidxonovning asarlaridan foydalanish jarayoni.
5-mavzu: Saidrasul Aziziyning hayoti va pedagogik faoliyati: Saidrasul Aziziyning hayoti va pedagogik faoliyati.Saidrasul Aziziyning “Ustodi avval” darsligidan boshlang’ich sinf o’quvchilarini axloqiy tarbiyalashda foydalanish imkoniyatlari. O`qish darslarida Saidrasul Aziziyning “Ustodi avval” darsligidagi badiiy matnlardan foydalanish.
6-mavzu: Abdulla Avloniyning hayoti, ijodi va pedagogik faoliyati: Abdulla Avloniyning hayoti, ijodi va pedagogik faoliyati. Abdulla Avloniy pedagogik merosining tarbiyaviy imkoniyatlari.Abdulla Avloniyning pedagogik asarlari vositasida tarbiyaviy tadbirlarni o‘tkazish jarayoni.
7-mavzu: Boshlang‘ich sinflarda Ishoqxon Ibratning pedagogik merosidan foydalanish: Ishoqxon Ibratning pedagogik merosini o‘rganish ijtimoiy zarurat sifati. Isoqxon Ibratning “Lug‘oti sittati alsina” (“Olti tilli lug‘at”) asari muhim didaktik manbaa. Isoqxon Ibratning ma’rifatparvarlik faoliyati.
8-mavzu: Sadriddin Ayniyning adabiy-pedagogik merosi.: Sadriddin Ayniyning adabiy-pedagogik merosini o‘rganilishi. Sadriddin Ayniy hayot yo`li. Sadriddin Ayniyning ma’rifatparvarlik faoliyati va darsliklari.
9-mavzu: Sirojiddin Sidqiy Xondayliqiyning hayoti, faoliyati va medagogik merosi: Sirojiddin Sidqiy Xondayliqiyning hayoti va faoliyati. Sidqiyning ijtimoiy-siyosiy qarashlari. Sirojiddin Sidqiy didaktik merosininig boshlang‘ich sinflarda foydalanish imkoniyatlari.
10-mavzu- H.H.Niyoziyning pedagogik merosidan amaliyotda foydalanish: Hamza Hakimzoda Niyoziyning hayoti va faoliyati. Niyoziyning ijtimoiy-siyosiy qarashlari. Hamza Hakimzoda Niyoziyning didaktik merosininig boshlang‘ich sinflarda foydalanish imkoniyatlari.
11-mavzu: Boshlang`ich sinf darsliklarida jadidlar merosidan foydalanish holati.: Boshlang`ich sinf darsliklarida jadidlar merosidan asrimiz boshlaridan 30-yillarning ikkinchi yarmigacha bo‘lgan davrda foydalanish holati. Mustaqillik yillarida boshlang`ich sinf darsliklarida jadidlar merosidan foydalanish holati
12-mavzu: Sinfdan tashqari ishlar jarayonida jadidlarning pedagogik merosidan foydalanish jarayoni.: Sinfdan tashqari tadbirlarda S. Aziziy va H. H. Niyoziyning merosidan foydalanish holati. Sinfdan tashqari ishlar jarayonida jadidlarning she’r va hikoyalaridan foydalanish imkoniyatlari.Sinfdan tashqari ishlar jarayonida jadidlarning pedagogik merosidan foydalanib tadbir loyihalarini tuzish.
13-mavzu: Abdulla Avloniy va M. Abdurashidxonovning o‘qish darslarida merosidan foydalanish: Kirish. 1. O‘qish darslarida jadidlar merosidan foydalanish holati. 2. O‘qish darslarida A. Avloniy hamda M. Abdurashidxonovning she’r va hikoyalaridan foydalanish imkoniyatlari.3. O‘qish darslarida A. Avloniy va M. Abdurashidxonovning pedagogik merosidan foydalanib dars loyihalarini tuzish.
14-mavzu: H.H.Niyoziyning pedagogik merosidan amaliyotda foydalanish: Hamza Hakimzoda Niyoziyning hayoti va faoliyati. Niyoziyning ijtimoiy-siyosiy qarashlari. Hamza Hakimzoda Niyoziyning didaktik merosininig boshlang‘ich sinflarda foydalanish imkoniyatlari.
15-mavzu: Sinfdan tashqari o‘qish darslarida S. Aziziy va H. H. Niyoziyning merosidan foydalanish jarayoni.: Kirish. 1. Sinfdan tashqari o‘qish darslarida S. Aziziy va H. H. Niyoziyning merosidan foydalanish holati. 2. Sinfdan tashqari o‘qish darslarida S. Aziziy va H. H. Niyoziyning she’r va hikoyalaridan foydalanish imkoniyatlari.3. Sinfdan tashqari o‘qish darslarida S. Aziziy va H. H. Niyoziyning pedagogik merosidan foydalanib dars loyihalarini tuzish.
16-mavzu: O‘quvchilar oilada axloqiy tarbiyalashda jadidlarning pedagogik merosidan foydalanish.: Kirish. 1.Axloqiy tarbiya haqida Sharq mutafakkirlarining ta’limoti.2.Oilada insonparvarlik tarbiyasini berishdajadidlarning pedagogik merosidan foydalanish imkoniyatlari.3.Jadid ma’rifatparvarlari vatanparvarlik tarbiyasi haqida.4.Axloqiy tarbiyada maktab va oilaning hamkorligi mavzusida davra suhbatini ishlanmasini tayyorlash.
17-mavzu: A.Fitratning pedagogik merosining tarbiyaviy imkoniyatlari.: Kirish. 1. A.Fitratning hayoti va pedagogik faoliyati. 2. A.Fitrat ta’lim-tarbiya haqida. 3. A.Fitrat asarlaridan amaliyotda foydalanish holati. 4. Boshlang‘ich sinflarda A.Fitrat ijodidan foydalanish imkoniyatlari. 5. «A.Fitrat axloq-odob to‘g‘risida» mavzusida adabiy kecha dasturi va tafsilotini tuzish.
18-mavzu: H.H.Niyoziyning pedagogik merosidan amaliyotda foydalanish.: Kirish. 1. Hamzaning hayoti va pedagogik faoliyati. 2. H.H.Niyoziy darsliklari. 3. H.H.Niyoziy asarlaridan boshlang‘ich sinflarda foydalanish imkoniyatlari va amaliyotdagi holati. 4. «Hamza Hakimzoda Niyoziyning pedagogik merosi» mavzusida insholar ko‘rik-tanlovini tashkil qilish va o‘tkazish, uning tahlili.
19-mavzu: Sinfdan tashqari o‘qish darslarida jadidlar merosidan foydalanish holati.: Boshlang`ich sinf darsliklarida jadidlar merosidan asrimiz boshlaridan 30-yillarning ikkinchi yarmigacha bo‘lgan davrda foydalanish holati. Mustaqillik yillarida boshlang`ich sinf darsliklarida jadidlar merosidan foydalanish holati
20-mavzu: O‘quvchilar oilada axloqiy tarbiyalashda jadidlarning pedagogik merosidan foydalanish.: Kirish. 1.Axloqiy tarbiya haqida Sharq mutafakkirlarining ta’limoti.2.Oilada insonparvarlik tarbiyasini berishdajadidlarning pedagogik merosidan foydalanish imkoniyatlari.3.Jadid ma’rifatparvarlari vatanparvarlik tarbiyasi haqida.4.Axloqiy tarbiyada maktab va oilaning hamkorligi mavzusida davra suhbatini ishlanmasini tayyorlash.
21-mavzu: Abdulla Avloniy va M. Abdurashidxonovning o‘qish darslarida merosidan foydalanish: Kirish. 1. O‘qish darslarida jadidlar merosidan foydalanish holati. 2. O‘qish darslarida A. Avloniy hamda M. Abdurashidxonovning she’r va hikoyalaridan foydalanish imkoniyatlari.3. O‘qish darslarida A. Avloniy va M. Abdurashidxonovning pedagogik merosidan foydalanib dars loyihalarini tuzish.
22-mavzu: Sinfdan tashqari o‘qish darslarida S. Aziziy va H. H. Niyoziyning merosidan foydalanish jarayoni.: Kirish. 1. Sinfdan tashqari o‘qish darslarida S. Aziziy va H. H. Niyoziyning merosidan foydalanish holati. 2. Sinfdan tashqari o‘qish darslarida S. Aziziy va H. H. Niyoziyning she’r va hikoyalaridan foydalanish imkoniyatlari.3. Sinfdan tashqari o‘qish darslarida S. Aziziy va H. H. Niyoziyning pedagogik merosidan foydalanib dars loyihalarini tuzish.