Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi

Ushbu kitob "Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi" fanining nazariy va amaliy mashg'ulotlari hamda umumiy iqtisodiy masalalarini o'z ichiga oladi. Kitobda mehnatni muhofaza qilishning huquqiy-me'yoriy asoslari, ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklarini tekshirish, ularning sabablari va oldini olish choralari, shuningdek, mexnat muhofazasini tashkil etishning usullari, texnika xavfsizligi, jumladan, elektr tokining inson organizmiga ta'siri va undan himoyalanish choralari, shuningdek, shovqin, titrash va nurlanishlardan himoyalanish choralari batafsil yoritilgan. Bundan tashqari, kitobda ishchilarning jarohatlanishi va kasb kasalliklaridan sug'urta qilishning huquqiy-me'yoriy asoslari, mehnat jarayonining xavfsizligi va sog'lomligini ta'minlash, mehnat sharoitlarini me'yorlash, zavod va korxonalarni sanitariya jihatidan loyihalash talablari hamda ulardan himoyalanish tadbirlari ham yoritilgan. Kitobda mehnat muhofazasi sohasidagi davlat siyosati, xalqaro hamkorlik va tajribalar, shuningdek, ish beruvchi va ishchilarning huquq va majburiyatlari ham keng yoritilgan.

Asosiy mavzular

  • 1.Kirish: Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi fani, uning maqsadi, vazifalari, nazariy asoslari, mehnatni muhofaza qilish sohasidagi davlat siyosati, shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy tadbirlar haqida ma'lumot.
  • 2.Fanning maqsadi va vazifalari: Mehnatni muhofaza qilishning maqsadi va vazifalari, ushbu fanning boshqa fanlar bilan bog'liqligi, fan bo'yicha asosiy tushunchalar va ularning ahamiyati.
  • 3.Fanni o'qitish jarayonini tashkil etish va o'tkazish bo'yicha tavsiyalar: Fanni o'qitish jarayonini tashkil etish va o'tkazish bo'yicha usullar, uslublar, nazariy va amaliy mashg'ulotlar, shuningdek, talabalarning bilimini baholash mezonlari va baholash usullari.
  • 4.Fan bo'yicha talabalarning bilimiga, malakasi va ko'nikmasiga qo'yiladigan talablar: Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi fanini o'zlashtirish jarayonida talabalarga qo'yiladigan bilim, malaka va ko'nikmalar haqida ma'lumot.
  • 5. Nazariy mashg'ulotlar mazmuni (ma'ruza mashg'ulotlari): Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi fanining 5 va 6-semestrlar uchun nazariy mashg'ulotlar mazmuni.
  • 6.Amaliy mashg'ulotlar bo'yicha ko'rsatma va tavsiyalar: Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi fanidan amaliy mashg'ulotlarni bajarish bo'yicha ko'rsatmalar va tavsiyalar.
  • 7.Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi fanidan talabalar bilimini baholash mezoni: Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi fanidan talabalar bilimini baholash mezonlari va baholash usullari.
  • 32-mavzu. ISHLAB CHIQARISHDAGI BAXTSIZ HODISALARNI TEKSHIRISH VA HISOBGA OLISH TARTIBI: Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni tekshirish va hisobga olish tartibi, ularni hujjatlashtirish, baxtsiz hodisalar sabablarini tahlil qilish va zarur choralar ko‘rish.
  • 33-mavzu. O‘QUV MUASSASALARIDA BAXTSIZ HODISALARNI TEKSHIRISH VA HISOBGA OLISH: Ta’lim muassasalarida o‘quv-tarbiya jarayonida yuz bergan baxtsiz hodisalarni tekshirish va hisobga olish tartibi.
  • 34-mavzu. MEHNAT MUHOFAZASINING UMUMIY IQTISODIY MASALALARI.: Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi fanining umumiy iqtisodiy masalalari, jumladan, ijtimoiy-iqtisodiy tadbirlar va ularning samaradorligi.
  • 35-mavzu. TEXNIKA XAVFSIZLIGI, UNING MAQSADI, VAZIFASI VA AHAMIYATI.: Texnika xavfsizligi, uning maqsadi, vazifalari va ahamiyati, mashina va mexanizmlarning xavfli joylari, ulardan himoyalanish tadbirlari, ishlab chiqarish uskunalarga umumiy xavfsizlik talablari.
  • 38-MAVZU. ISHLAB CHIQARISHDA ELEKTR XAVFSIZLIGINI TA’MINLASHNING AHAMIYATI: Ishlab chiqarishda elektr xavfsizligini ta’minlashning ahamiyati, elektr tokining inson organizmiga ta’siri, undan himoya choralari, elektr uskunalarining va elektr qurilmalarining xavfsizligi bo‘yicha klassifikatsiyasi.
  • 41-mavzu. KATTA ENERGIYA VA BOSIM BILAN ISHLOVCHI USKUNA VA QURILMALARNING VA IDISHLARNING TURLARI VA GURUHLANISHI.: Katta energiya va bosim bilan ishlovchi uskuna va qurilmalarning turlari va guruhlanishi, ularni ishlatishdagi xavfsizlik texnikasi.
  • 42-mavzu. SUYULTIRILGAN, ERITILGAN VA SIQILGAN GAZLAR SAQLANADIGAN IDISHLARNI ISHLATISH DAGI XAVFSIZLIK TEXNIKASI.: Suyultirilgan, eritilgan va siqilgan gazlar saqlanadigan idishlarni ishlatishdagi xavfsizlik texnikasi.
  • 44-mavzu. YUklar ni tashishga bo‘lgan xavfsizlik talablari: Yuklarni ortish, tushirish va tashish qoidalari, odamlarni tashish qoidalari, yuk ko‘taruvchi kranlarni ekspluatatsiya qilishda mehnat muhofazasi va yuk ko‘tarish mashinalarining nazorati.
  • 45-mavzu. MEXANIZMLARNING XAVFLI ZONALARI VA ULARDAN HIMOYALANISH: Mashina va mexanizmlarning xavfli joylari va ulardan himoyalanish, ishlab chiqarish uskunalarga umumiy xavfsizlik talablari, texnologik jarayonlarni masofadan boshqarish.
  • 46-mavzu. ISHLAB CHIQARISH JARAYONLARIDA ZARARLI OMILLAR VA ULARDAN HIMOYALANISH TADBIRLARI.: Ishlab chiqarishdagi zararli omillar, ularning inson organizmiga ta’siri, ulardan himoyalanish tadbirlari, zararli omillarni me’yorlash va ularga qarshi kurash choralari.