Adaptation and modeling in physical education and sports

Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tayyorlangan va jismoniy tarbiya, sport va sog'lomlashtirish yo'nalishlarida ta'lim olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan "Adaptiv jismoniy tarbiya nazariyasi va uni tashkil etish" fanidan o'quv-uslubiy majmuaning bir qismini tashkil etadi. Unda adaptiv jismoniy tarbiya tushunchasi, uning mohiyati, maqsad va vazifalari, usullari, vositalari, tashkiliy shakllari hamda nogiron va imkoniyati cheklangan shaxslar bilan ishlashning nazariy va amaliy jihatlari keng yoritilgan. Fanning asosiy qismlari, jumladan, adaptiv jismoniy tarbiya, uning mohiyati, shuningdek, nogiron shaxslarni reabilitatsiya qilish va ijtimoiy integratsiya qilishdagi o'rni batafsil bayon etilgan. Kitobda nogironlikning turli jihatlari, ularga mos jismoniy mashqlar va sog'lomlashtirish tadbirlari, zarur sport anjomlari va ulardan foydalanish usullari haqida ham ma'lumot berilgan.

Asosiy mavzular

Adaptiv jismoniy tarbiya asosiy tushunchalari va terminlari: Ushbu mavzuda adaptiv jismoniy tarbiya, nogiron, nogiron talaba, reabilitatsiya, ijtimoiy integratsiya va "hayot tarzi" kabi asosiy tushunchalar hamda terminlar mohiyati ochib berilgan. Nogironlikning sabablari, uning inson hayotidagi o'rni va ijtimoiy ko'nikmalarni shakllantirishdagi ahamiyati tushuntirilgan.
Adaptiv jismoniy tarbiya fani, maqsadi, ustuvor vazifalari, sog'lig'i cheklangan shaxslarni reabilitatsiya qilish hamda ijtimoiy integratsiyadagi o'rni: Mavzu adaptiv jismoniy tarbiya fani, uning maqsad va vazifalari, ayniqsa, nogiron va sog'lig'i cheklangan shaxslarni reabilitatsiya qilish va ijtimoiy integratsiya qilishdagi o'rniga bag'ishlangan. Jismoniy tarbiya va sportning sog'lomlashtirish va ijtimoiy hayotda tutgan o'rni ko'rsatilgan.
Adaptiv jismoniy tarbiya nazariyasi va uni tashkil etish: Ushbu mavzu adaptiv jismoniy tarbiya nazariyasining ilmiy asoslari, uning mazmuni, tuzilishi, funksiyalari, maqsadlari, tamoyillari, vazifalari va vositalarini qamrab oladi. Nogironlikning turli ko'rinishlari va ularga moslashgan holda jismoniy tarbiya usullarini qo'llash yoritilgan.
Adaptiv jismoniy tarbiya funksiyalari: Mavzu adaptiv jismoniy tarbiya faoliyatining turlari, pedagogik va metodik ishlar, sport hamda tashkiliy faoliyat kabi yo'nalishlarini ochib beradi. Adaptiv jismoniy tarbiya mutaxassislarining kasbiy standartlari va ularga qo'yiladigan talablar ko'rsatilgan.
Adaptiv jismoniy tarbiya asosiy tarkibiy qismlari (turlari) va komponentlarni tanlash mezonlari: Ushbu mavzu adaptiv jismoniy tarbiya va sport sohasidagi muassasalar hamda tashkilotlar, ta'lim muassasalari va ijtimoiy himoya sohasidagi tayanch tuzilmalarni qamrab oladi. Nogiron shaxslar bilan ishlashda jismoniy tarbiya usullarini tanlash mezonlari muhokama qilingan.
Adaptiv jismoniy tarbiya vositalari: Mavzu adaptiv jismoniy tarbiya mashqlarining turlari, o'rgatish usullari va harakatlarni o'rgatish jarayoniga bag'ishlangan. Jismoniy mashqlar adaptiv jismoniy tarbiya uchun asosiy vosita ekanligi, shuningdek, qo'shimcha vositalardan foydalanish usullari tushuntirilgan.
Adaptiv jismoniy tarbiya usullari: Ushbu mavzu jismoniy tarbiya jarayonida qo'llaniladigan turli o'qitish usullarini, jumladan, bilim berish, harakatlarni o'rganish hamda jismoniy va ruhiy rivojlantirish usullarini tahlil qiladi. Har bir usulning o'ziga xos xususiyatlari va qo'llanilishi yoritilgan.
Adaptiv jismoniy tarbiya mashg'ulotlarini tashkil etish: Mavzu adaptiv jismoniy tarbiya darslarining shakllari, jumladan, aniq va noaniq shakllarni qamrab oladi. Mashg'ulotlarni o'tkazish jarayoni, o'quvchilarning yoshi, jinsi va jismoniy imkoniyatlarini hisobga olish zarurligi ta'kidlangan.
Adaptiv jismoniy tarbiya tamoyillari: Mavzu adaptiv jismoniy tarbiya nazariyasining ijtimoiy, umumiy metodik va maxsus metodik tamoyillarini ko'rib chiqadi. Har uch guruh tamoyillarning umumiy mohiyati va ularning amaldagi ahamiyati tahlil qilingan.
Sportchilarning konstitutsion xususiyatlari: Ushbu mavzu konstitutsion morfologiya, uning ta'rifi, konstitutsion sxemalarning tasnifi va inson konstitutsiyasining asosiy qismlari haqida ma'lumot beradi. Sportchilarning jismoniy rivojlanishi va ularning konstitutsiyasi o'rtasidagi bog'liqlik ko'rsatilgan.
Adaptiv jismoniy tarbiya asosiy komponentlari (turlari): Mavzu adaptiv jismoniy tarbiya turlari, jumladan, sog'lig'i cheklangan shaxslar bilan ishlash va ularni jismoniy tarbiya jarayoniga jalb etishning ahamiyatini ochib beradi. Adaptiv jismoniy tarbiya komponentlarini tanlash mezonlari va uning qamrovi ko'rsatilgan.
Nogironlar uchun maxsus sport anjomlari: Ushbu mavzu nogironlar uchun mo'ljallangan maxsus qo'shimcha vositalar, jumladan, nogiron sportchilar uchun jihozlar va ulardan foydalanish texnikasini ko'rib chiqadi. Adaptiv jismoniy tarbiya uchun zarur material va texnik ta'minot muhokama qilingan.