Химия

Kitob «Kimyo» fani bo'yicha o'quv-metodik majmuani taqdim etadi. Unda kimyo fanining mazmuni, asosiy tushunchalari, nazariy va amaliy mashg'ulotlar, kimyoviy hodisalar, kimyoviy bog'lanishlar, kimyoviy texnologiya, elektrokimya, korroziya va uning oldini olish usullari, metallarning xossalari, suvning tuzilishi va xossalari, ishqorlar va kislotalar, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, kimyoviy kinetika, kimyoviy muvozanat, moddalar konsentratsiyasi kabi muhim mavzular yoritilgan. Shuningdek, kimyoviy laboratoriyada bajariladigan amaliy ishlar uchun ham qo'llanmalar berilgan. Kitob talabalarga kimyo fanini chuqur o'rganish va amaliy ko'nikmalarni rivojlantirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Kimyo va atrof-muhit muammolari: Kimyo fanining atrof-muhitni muhofaza qilishdagi roli, kimyoviy texnologiyalar va ularning ekologik ta'siri, tabiatni muhofaza qilishda kimyo yutuqlari.
Energetik muammolarni hal etishda kimyo yutuqlari: Kimyo sanoatida energiya manbalaridan samarali foydalanish, energiya tejovchi texnologiyalar, qayta tiklanadigan energiya manbalari.
Gaz qonunlari: Gazlarning bosim, harorat va hajmga bog'liqligi, ideal va haqiqiy gazlar qonunlari, gazlarning fizik xossalari.
Allotropiya hodisasi: Bir kimyoviy elementning turli oddiy moddalar hosil qilishi, allotropiya hodisasining tabiatda tarqalishi, allotropik modifikatsiyalar.
Izotoplar, izobar va izotonlar: Atomlar va ular orasidagi farqlar, izotoplar, izobarlar va izotonlarning tabiatda tarqalishi va ahamiyati.
Atom radiusi. Tabiiy va sun'iy radioaktivlik, yadro reaksiyalari, ularning turlari va mexanizmi: Atomlarning tuzilishi, yadroning tuzilishi, radioaktivlik hodisasi, yadro reaksiyalarining turlari va ularning qo'llanilishi.
Qutblanish va molekulalararo kuchlar: Molekulalarning qutblanishi, qutbli va qutbsiz molekulalar, qutblanishning molekulaning fizik va kimyoviy xossalariga ta'siri.
Gibridlanish va uning turlari: Atom orbitalarining gibridlanishi, sp, p, d, f orbitalar, gibridlanish turlari, ularning molekula tuzilishiga va geometriyasiga ta'siri.
Faol moddalar qonuni: Kimyoviy reaksiyalar tezligiga konsentratsiyaning ta'siri, faol moddalar qonuni, kinetik tenglamalar.
D.I.Mendeleyevning gidrat nazariyasi: Erish natijasida moddalar bilan eritmalar orasidagi kimyoviy o'zaro ta'sirni tushuntiruvchi gidrat nazariyasi, gidratlarning tuzilishi va turlari.
Bo'shatish qonuni va faol moddalar qonuni.: Elektrolitik dissotsiatsiya qonuni, o'zaro ta'sir kuchlarining qonuni.
Vant-Goff qonuni: Haroratning kimyoviy reaksiyalar tezligiga ta'siri, Vant-Goff qonuni, harorat koeffitsienti.
Gomogen va geterogen kataliz: Kataliz tushunchasi, katalizatorlarning turlari, gomogen va geterogen kataliz, ularning kimyoviy reaksiyalar tezligiga ta'siri.
Kimyoviy muvozanat: Kimyoviy muvozanat holati, muvozanat konstantasi, muvozanatning o'rin bosishi.
Le-Shatelier prinsipi: Muvozanatga ta'sir etuvchi omillar, Le-Shatelier prinsipi va uning kimyoviy muvozanatga ta'siri.
Eritmalar. Genri va Genri-Dalton qonunlari.: Eritmalar konsentratsiyasini ifodalash usullari, Genri va Genri-Dalton qonunlari, gazlarning suyuqliklarda eruvchanligi.
Erish mahsuli: Kam eruvchan birikmalarning erish mahsuli, uning eruvchanlikka ta'siri.
Osmos hodisasi va Vant-Goff qonuni.: Osmos hodisasi, osmotik bosim, Vant-Goff qonuni.
Eritmalar muhiti jarayonida gidroliz. Sanoatda gidrolizning ahamiyati: Tuzlarning gidrolizi, gidrolizning turlari, gidrolizning muhiti, gidrolizning sanoatda ahamiyati.
Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining tabiatdagi roli: Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining tabiatda va sanoatda ahamiyati, ularning hayot uchun muhimligi.
Asosiy oksidlovchilar va qaytaruvchilar. Oksidlovchi va qaytaruvchi xossalarga ega bo'lgan moddalar: Oksidlovchi va qaytaruvchilar tushunchasi, ularning xossalari, oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida ularning roli.
Galvanik elementlar, elektrod potensiali, galvanik elementlarda elektr tokining paydo bo'lish mexanizmi: Galvanik elementlar, elektrod potensiali, standart elektrod potensiali, Nernst tenglamasi, galvanik elementlarning ishlash mexanizmi.
Sanoatda elektrolizdan foydalanish Galvanik elementlar.: Elektrolizning sanoatda qo'llanilishi, galvanik elementlar va ularning qo'llanilishi.
Metallarning korroziyasi.: Metallarning korroziyasi, uning turlari va mexanizmlari, korroziyani oldini olish usullari.
Murakkab birikmalarning izomeriyasi va kimyoviy bog'lanishning tabiati: Murakkab birikmalarning tuzilishi va izomeriyasi, kimyoviy bog'lanish turlari, ularning tabiatda tarqalishi.
Metallarning kimyoviy xossalari: Metallar va ularning tuzilishi, metallarning tabiatda tarqalishi, metallarni olish usullari, metallarning reaktivligi, korroziyaga chidamliligi.
Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari: Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari, ularning turlari, oksidlanish darajasi, valentlik.