Хусрав Деҳлавий ғазалларида бадиий тимсолларнинг лингвопоэтик хусусиятлари

Ushbu avtoreferat Xusrav Dehlaviyning “Tohfat-us-sig'ar” devonidagi 48 ta ғазалида бадиий тимсолларнинг лингвопоэтик хусусиятларини ўрганишга бағишланган. Тадқиқотда “дил”, “жон”, “зулф”, “гул”, “ишқ”, “чашм”, “абрў” каби сўз-тимсолларнинг этимологияси, семантикаси, лингвопоэтик хусусиятлари ва уларнинг ирфоний-тасаввуфий маънолари замонавий тилшунослик ва адабиётшунослик услублари асосида таҳлил этилган. Амир Хусрав асарларининг замонавий тадқиқоти ва уларнинг ўзбек ва жаҳон адабиётшунослигига қўшган ҳиссаси ҳам аниқланган. Тадқиқот натижалари асосида “Амир Хусрав Деҳлавийнинг «Тўҳфат-ус-сиғар» девони конкорданси ва санама сўзлиги” тузилган.

Asosiy mavzular

• Badiiy timsollarning lingvopoetik xususiyatlari: Xusrav Dehlaviyning "Tohfat-us-sig'ar" devonidagi gazallarida "dil", "jon", "zulf", "gul", "ishq", "chashm", "abru" kabi so'z-timsollarning lingvopoetik xususiyatlari, ularning etimologiyasi, semantikasi va irfoniy-tasavvufiy ma'nolari zamonaviy uslublarda tahlil etilgan. Tadqiqotda ushbu timsollarning poetik obrazlar yaratishdagi o'rni va ahamiyati ochib berilgan.
• Amir Xusrav Dehlaviyning ijodiy merosi: Amir Xusrav Dehlaviyning lirik merosi, ayniqsa "Tohfat-us-sig'ar" devoni O'rta Osiyo va jahon adabiyotshunosligida o'rganilganligi, uning ilmiy-nazariy va amaliy ahamiyati ko'rsatilgan. Tadqiqotda Xusrav Dehlaviyning O'rta Osiyo klassik adabiyotidagi o'rni va uning keyingi avlod ijodkorlariga ta'siri haqida ham so'z yuritilgan.
• Zamonaviy tadqiqot usullari va natijalari: Tadqiqotda lingvopoetik, lingvostilistik, statistik, semantik va komparativ-tipologik tahlil usullaridan foydalanilgan. Natijada, Amir Xusravning "Tohfat-us-sig'ar" devoni uchun lingvopoetik qomus (konkordans va chastotniy slovar) yaratilgan bo'lib, bu tadqiqotning asosiy natijalaridan biri hisoblanadi.