Тоҳир Маликнинг “Шайтанат” асари лексик хусусиятлари

Ushbu kitobda O'zbekiston Respublikasida yashaydigan turli insonlarning hayoti, til xususiyatlari, nutq madaniyati va adabiyotshunoslikdagi o'rni tahlil qilingan. Kitobda shevalar, dialektlar, jargonlar va argo so'zlari, evfemizmlar va vulgarliklar kabi til elementlarining o'ziga xosliklari ko'rsatib berilgan. Asarda adabiy til me'yorlaridan chetga chiqish holatlari, badiiy tasvir vositalari va so'z o'yinlari misollar bilan yoritilgan.

Asosiy mavzular

Noadabiy qatlam leksikasi: Ushbu mavzu adabiy til me'yorlaridan chetga chiqadigan so'zlarni o'rganadi. Dialektal leksika, argo va jargonlar, vulgarlar va varvarizmlar tahlil qilinadi. Har bir noadabiy qatlamning adabiyotdagi o'ziga xos funktsiyalari misollar bilan ko'rsatiladi.
Dialektal leksika: Dialektal leksikaning o'zbek tilidagi o'rni va ahamiyati, shevalararo farqlar va ularning adabiy asarlarda aks etishi ko'rib chiqiladi. Asarda Toshkent va Farg'ona shevalariga oid misollar keltirilgan va tahlil qilingan.
Argo va jargonlar: Argo va jargonlarning ta'rifi, ijtimoiy guruhlar tilidagi o'rni va adabiyotdagi roli ko'rib chiqiladi. Qimorbozlar, o'g'rilar va boshqa guruhlarga xos argo so'zlari misollar bilan tahlil qilinadi.
Evfemizmlar: Evfemizmlarning adabiyotdagi o'rni va ahamiyati, aytish noqulay bo'lgan so'zlarning o'rnini bosuvchi ifodalar sifatida tahlil qilinadi. O'lim va boshqa noxush mavzularni ifodalashda evfemizmlardan foydalanish usullari ko'rsatiladi.
Vulgarlik va varvarizmlar: Vulgarlik va varvarizmlarning adabiyotda qo'llanilishi, ularning estetik va stilistik vazifalari tahlil qilinadi. Rus tilidan o'zlashgan so'zlarning o'zbek tilidagi transformatsiyalari va ularning adabiy asardagi o'rni ko'rib chiqiladi.