Gidroksibenzoy kislotasining izomerlari va monoetanolamin asosidagi yangi metall komplekslarning sintezi, tuzilishi va biologik xossalari
Ushbu dissertatsiya avtoreferati gidroksibenzoy kislotasining izomerlari va monoetanolamin asosidagi yangi metall komplekslarning sintezi, tuzilishi va biologik xossalari mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, unda Co(II), Ni(II), Cu(II) va Zn metallarining gidroksibenzoy kislota izomerlari va monoetanolamin bilan hosil qilgan 10 ta yangi koordinatsion birikmalarning sintez qilinishi, ularning molekulyar va kristal tuzilishi, fizik-kimyoviy va biologik xossalari tadqiq etilgan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, komplekslardan biri, ya'ni [Cu(p-GBK)2(MEA)2], paxta hosildorligini oshiruvchi stimulyator va mikroblarga qarshi vosita sifatida samarali ekanligi aniqlangan. Shuningdek, in silico usuli bilan o'simliklar o'sishini rag'batlantiruvchi ta'sir mexanizmi o'rganilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, ilmiy yangiligi, tadqiqotning maqsadi va vazifalari, O'zbekiston Respublikasining fan va texnologiyalarini rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlariga muvofiqligi hamda dissertatsiyaning amaliy ahamiyati asoslab berilgan.
- Gidroksibenzoy kislotalari va monoetanolamin bo'yicha umumiy ma'lumotlar, ular asosida olingan koordinatsion birikmalarning tuzilishi hamda biologik faolligi: Gidroksibenzoy kislotasi izomerlari va monoetanolaminning umumiy xossalari, ularning metallar bilan hosil qilgan koordinatsion birikmalarining tuzilishi va biologik faolligi haqida ma'lumot beriladi.
- Obyektlar, sintez jarayonlari va tadqiqot uslublari: Tadqiqotda foydalanilgan asbob-uskunalar, reaktivlar, sintez usullari, olingan kompleks birikmalarning fizik-kimyoviy xossalari va biologik faolligini aniqlash usullari haqida ma'lumot keltirilgan.
- Gidroksibenzoy kislotasi izomerlari va monoetanolamin asosidagi metall komplekslarning molekulyar va kristall tuzilishlari, xossalari: Olingan metall komplekslarning molekulyar va kristal tuzilishi, rentgen-strukturaviy, IQ-spektroskopiya va differensial-termik analiz usullari yordamida olingan fizik-kimyoviy va biologik xossalari batafsil tahlil qilingan.
- Gidroksibenzoy kislotasi va monoetanolamin asosida olingan metall komplekslarning biologik faolligi: Tadqiqot davomida sintez qilingan metall komplekslarning, xususan, [Cu(p-GBK)2(MEA)2] ning biologik faolligi, jumladan, o'simliklarning o'sishini rag'batlantiruvchi va mikroblarga qarshi ta'siriga baho berilgan.
- Xulosalar: Olingan barcha tadqiqot natijalari yakunlanib, xulosalar shakllantirilgan. Komplekslarning sintezi, tuzilishi, fizik-kimyoviy va biologik xossalari hamda ularning amaliy qo'llanilishi bo'yicha asosiy natijalar bayon etilgan.