Axborotlar noravshanligi holatida fermer xo‘jaliklari rivojlanishini imitatsion modellashtirish
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekistonda fermer xoʻjaliklari rivojlanishini, ayniqsa axborotlarning noravshanligi sharoitida, imitatsion modellashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda fermer xoʻjaliklari faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va rivojlantirishning iqtisodiy mexanizmlari, omillari va samaradorligi tahlil qilinadi. Sun'iy intellekt va boshqa raqamli texnologiyalarni qoʻllash orqali fermer xoʻjaliklari rivojlanishini prognozlash va optimallashtirish usullari ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari asosida sohaga oid ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan. Ushbu ishda fermer xoʻjaliklarining rivojlanishini optimallashtirish boʻyicha tavsiyalar berilgan va mamlakatimiz iqtisodiyotini rivojlantirishda ularning oʻrni tahlil etilgan.
Asosiy mavzular
- Fermer xoʻjaliklari rivojlanishining imitatsion modellashtirishning ilmiy-uslubiy jihatlari: Ushbu bobda fermer xoʻjaliklari faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va ularni rivojlanish mexanizmlari, omillari va samaradorligi baholanadi. Sun'iy intellekt modellarini yaratishning uslubiy jihatlari taklif etiladi. Oʻzbekiston iqtisodiyotida qishloq xoʻjaligining oʻrni, mamlakatdagi yer fondi, mehnat resurslari, texnika va texnologik uskunalar, sugʻorish tizimi va boshqa milliy boyliklarning qishloq xoʻjaligi ixtiyoriga berilishi hamda bu sohada amalga oshirilayotgan islohotlar tahlil qilinadi. Prezidentimizning qishloq xoʻjaligida hosildorlik va samaradorlikni oshirishga qaratilgan strategik yoʻnalishlari koʻrib chiqiladi.
- Fermer xoʻjaliklari rivojlanishini modellashtirishning uslubiy yondashuvi: Bu bobda fermer xoʻjaliklarining rivojlanish istiqbollarini belgilashning uslubiy yondashuvi va imitatsion modellar tizimi hamda bu tizimning ravshan va noravshan muhitda guruhlarga ajratilganligi va samaradorligi baholangan. Fermer xoʻjaligining rivojlanish mutanosibligi, oʻsish darajasi va ishlab chiqarish samaradorligi asosan boshqarishning sifat darajasiga bogʻliq ekanligi, zamonaviy axborot texnologiyalari, tizimli modellashtirish va kompyuter texnikasi asosida ishlab chiqarish tarmoqlarini boshqarishni maqbullashtirish dolzarb masalalardan biri ekanligi ta'kidlanadi. Tadqiqotda asosiy omillar tasniflab chiqilib, ularni ravshan va noravshan guruhlarga ajratish usuli ishlab chiqilgan.
- Axborotlar noravshanligida kichik va yirik fermer xoʻjaliklari rivojlanishini optimallashtirish: Ushbu bobda kichik va yirik fermer xoʻjaliklari rivojlanishini optimallashtirish masalasi koʻrib chiqiladi. Fermer xoʻjaliklari yer maydonlarini optimallashtirish, ularning hosildorligi, yerdan foydalanish samaradorligini oshirish, axborotlar noravshanligini pasaytirish usullari ishlab chiqilgan. Kichik va yirik fermer xoʻjaliklari uchun optimal variantlarni aniqlash boʻyicha modellar va ularning natijalari keltirilgan. Jumladan, paxta, don va boshqa ekinlar hosildorligini prognozlash, daromad va xarajatlarni baholash boʻyicha tadqiqotlar olib borilgan.