Оғир кечувчи ҳуснбузар касаллигини патогенетик даволашни оптималлаштириш

Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash tizimini rivojlantirish borasidagi davlat siyosati va ushbu sohada olib borilayotgan ilmiy-amaliy islohotlar doirasida tibbiyot fanlari doktori (PhD) darajasini olish uchun tayyorlangan dissertatsiya ishining qisqacha mazmunini o'z ichiga oladi. Asosiy e'tibor og'ir kechuvchi husnbuzar (akne) kasalligining patogenetik davolashni optimallashtirishga qaratilgan. Tadqiqotda akne rivojlanishining patogenetik omillari, klinik kechishi, bioximik va immunologik o'zgarishlar, shuningdek, ushbu kasallikni davolashning samarali usullari tadqiq etilgan. Zamonaviy diagnostika usullari, jumladan, DIA indeksining samaradorligi ko'rsatilgan va nazorat qilingan. Shuningdek, terining pH darajasi, yog' ajralishi va porfirinlar miqdori bilan bog'liqligi o'rganilgan. Tadqiqotning muhim qismi immunitet tizimidagi o'zgarishlar, sitokinlar profili va bemorlarning hayot sifatini baholashga bag'ishlangan. Og'ir kechuvchi akne bilan kasallangan bemorlarni davolashda timopentin va izotretinoinning kombinatsiyalangan qo'llanilishining samaradorligi isbotlangan hamda yangi algoritm taklif etilgan. Tadqiqot natijalari amaliyotga joriy etilgan va ushbu kasallikni davolash samaradorligini oshirishga hissa qo'shadi.

Asosiy mavzular

Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va jahon hamjamiyatidagi o'rni: Dissertatsiya mavzusi jahonda, jumladan O'zbekistonda ham keng tarqalgan va jiddiy tibbiy muammo hisoblanmish og'ir kechuvchi husnbuzar (akne) kasalligini davolashning optimallashtirilgan usullarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Bu kasallikning yoshlar o'rtasida keng tarqalgani, salbiy psixologik oqibatlarga olib kelishi va uning patogenetik mexanizmlarining to'liq o'rganilmaganligi tadqiqotning dolzarbligini ko'rsatadi.
Akne patogenezining asosiy omillari va diagnostikasi: Tadqiqotda akne rivojlanishining asosiy patogenetik omillari, jumladan, yog' bezlarining faoliyati, P.acnes bakteriyasining ko'payishi va yallig'lanish jarayonlari batafsil o'rganilgan. Shuningdek, akne og'irligini baholash uchun DIA indeksining samaradorligi GAGS indeksi bilan qiyoslanib, amaliyotda qo'llash uchun qulayligi asoslangan.
Terining pH darajasi, yog' ajralishi va porfirinlar o'rtasidagi bog'liqlik: Akne bilan kasallangan bemorlarda terining pH darajasi oshganligi va bu holatning teridagi yog' ajralishi va porfirinlar miqdori bilan bog'liqligi aniqlangan. Bu o'zgarishlar P.acnes bakteriyasining rivojlanishiga sharoit yaratadi.
Immunitet tizimidagi o'zgarishlar va sitokinlar roli: Og'ir kechuvchi akne kasalligida immunitet tizimining faollashuvi, xususan, neytrofillarning CD16+ va CD95+ reseptorlari ekspressiyasining ortishi, shuningdek, yallig'lanishga qarshi va yallig'lanishga ko'maklashuvchi sitokinlarning (IL-10, IFN-gamma, IL-1beta) darajalarining o'zgarishi aniqlangan. Bu o'zgarishlar yallig'lanish jarayonining surunkali tus olishiga olib keladi.
Bemorlarning hayot sifati va davolashning samaradorligi: Tadqiqotda bemorlarning hayot sifati indekslari (CADI va DIQOL) va kasallikning og'irligi o'rtasidagi bog'liqlik o'rganilgan. Timopentin va izotretinoinning kombinatsiyalangan qo'llanilishi yuqori samaradorlikka erishishga imkon berganligi va bemorlarning klinik holatini yaxshilaganligi ko'rsatilgan.
Optimal davolash algoritmi: Tadqiqot natijalari asosida og'ir kechuvchi akne bilan kasallangan bemorlarni davolash uchun optimal va differensiallangan yondashuvni o'z ichiga olgan diagnostika va davolash algoritmi ishlab chiqilgan.