Оёқ варикоз касаллиги ва унинг асоратлари патогенезида яллиғланиш медиатори ҳамда вена деворини қайта тиклаш модификатор генларининг аҳамияти
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi (DSc) mavzusi O'zbekiston Respublikasi Oliy attestatsiya komissiyasi tomonidan tasdiqlangan bo'lib, unda Yatiev Alisher Alijonovich tomonidan tadqiq qilingan "Oyoq varikoz kasalligi va uning asoratlari patogenezida yallig'lanish mediatorlari hamda vena devorini qayta tiklash modifikator genlarining ahamiyati" mavzusidagi ilmiy ishning asosiy yo'nalishlari yoritilgan. Tadqiqotda oyoq varikoz kasalligining rivojlanishida genetik omillar, yallig'lanish mediatorlari va vena devorining tiklanishida ishtirok etuvchi genlar o'rganilgan. Molekulyar-genetik usullar yordamida aniqlangan natijalar kasallikning prognozlash va davolash usullarini takomillashtirishga qaratilgan. Tadqiqotda aniqlangan natijalar jahon tibbiyotining dolzarb muammolarini yechishga qaratilgan bo'lib, yangi diagnostika va davolash usullarini ishlab chiqishga hissa qo'shadi.
Asosiy mavzular
- Oyoq varikoz kasalligi va uning asoratlari patogenezida genetik omillarning ahamiyati: Dissertatsiyada oyoq varikoz kasalligining rivojlanishida MTHFR, TGF-B1, VEGF-A, MMP1 va MMP-12 kabi genlarning polimorfizmlarining roli va ular bilan bog'liq bo'lgan kasalliklar o'rganilgan. Molekulyar-genetik tadqiqotlar natijasida aniqlangan genetik markerlar kasallikning prognozlash va davolashda muhim ahamiyat kasb etishi ko'rsatilgan.
- Yallig'lanish mediatorlari va vena devorini tiklash modifikator genlarining ahamiyati: Tadqiqotda yallig'lanish mediatorlari va vena devorini tiklashda ishtirok etuvchi genlarning, xususan, TGF-B1 va VEGF-A genlarining ahamiyati aniqlangan. Ushbu genlardagi o'zgarishlar kasallikning rivojlanishi va asoratlarining yuzaga kelishida muhim rol o'ynashi isbotlangan.
- Genetik markerlar asosida kasallikni prognozlash va davolash usullarini takomillashtirish: Dissertatsiyada aniqlangan genetik markerlar asosida kasallikning rivojlanish xavfini prognozlash va shaxsiy yondashuvni qo'llash orqali samarali davolash taktikalarini ishlab chiqish bo'yicha tavsiyalar berilgan. Bu esa bemorlarni individual davolashga yordam beradi.