Наманган вилояти тупроқ иқлим шароитида стевия (Stevia Rebaudiana bertoni) дан юқори ҳосил етиштириш агротехнологиясини ишлаб чиқиш
Ushbu avtoreferat Oʻzbekistonning Namangan viloyati shimoliy-sharqiy choʻl-tiyinli sur-qoʻngʻir tuproqlari sharoitidaStevia rebaudiana Bertoni dorivor oʻsimligini yuqori hosil olish uchun samarali agrotexnologiyalarni ishlab chiqishga bag'ishlangan tadqiqotlar natijalarini taqdim etadi. Tadqiqotda oʻsimlikni ekish muddatlari, sugʻorish, urugʻlardan koʻpaytirish va mineral oʻgʻitlar, xususan, fosforli oʻgʻitlar qoʻllashning optimal me’yorlari aniqlanadi. Tadqiqot natijasida olingan tavsiyalar qiymati va samaradorligi koʻrsatilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Kirish qismida dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, maqsadi va vazifalari, tadqiqot ob'ekti va predmeti, shuningdek, tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati asoslab berilgan. Oʻzbekiston sharoitida steviyani yetishtirish boʻyicha olib borilgan tadqiqotlarning davomiyligi va mavjud muammolar koʻrsatilgan.
- Adabiyotlar sharhi: Bu bobda stevia oʻsimligining ahamiyati, dunyo va Oʻzbekiston tajribasi, uning biologik va ekologik xususiyatlari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, steviyani yetishtirish agrotexnologiyasi, mineral oʻgʻitlar qoʻllash boʻyicha ilmiy tadqiqotlar tahlil qilingan.
- Tadqiqot hududining tuproq-iqlim sharoiti va tadqiqot uslublari: Ushbu bobda tadqiqot oʻtkazilgan Namangan viloyatining tuproq-iqlim sharoiti, oʻtkazilgan tajribalar va agrotexnik tadbirlar bayon etilgan. Tajribalarda foydalanilgan uslublar, statistik tahlillar, dala va laboratoriya ishlarining tavsiloti keltirilgan.
- Steviyani ekish muddatlari va koʻchat qalinligining oʻsishi va hosildorligiga ta'siri: Bu bobda steviyani ekish muddatlari, koʻchat zichligi va ularning oʻsimlikning boʻyi, barglar soni, barg yuzasi va umumiy hosildorlikka ta'siri oʻrganilgan. Turli muddatlarda va zichliklarda olingan natijalar tahlil qilingan.
- Fosforli oʻgʻitlar qoʻllashning steviyaning oʻsishi, rivojlanishi, hosildorligi va sifati: Ushbu bobda fosforli oʻgʻitlar qoʻllashning steviya oʻsimligining oʻsishi, rivojlanishi, barglar miqdori, hosildorlik va barglar tarkibidagi kimyoviy moddalar (oqsillar, vitaminlar, glyukozidlar)ga ta'siri oʻrganilgan. Optimal fosforli oʻgʻit me’yorlari aniqlangan.
- Iqtisodiy samaradorlik: Tadqiqotda steviyani yetishtirishning iqtisodiy samaradorligi, xususan, turli ekish muddatlari, zichliklar va fosforli oʻgʻitlar qoʻllashning sof daromad va rentabellikga ta'siri hisoblangan. Eng samarali agrotexnik tadbirlar aniqlangan.
- Xulosalar: Tadqiqotning asosiy xulosalari va ishlab chiqarishga tavsiyalari keltirilgan. Xususan, optimal ekish muddatlari, koʻchat zichligi va fosforli oʻgʻitlar qoʻllash meʼyorlari boʻyicha tavsiyalar berilgan.