Mahmud Zamaxshariyning “Ruus al-masail” asarida hanafiy mazhabi talqini
Ushbu dissertatsiya Mahmud Zamaxshariyning «Ruusul-masail» asarida hanafiy mazhabining talqinini tadqiq etadi. Tadqiqotda Zamaxshariyning fiqhiy qarashlari, uslubi, hanafiy mazhabiga bo'lgan munosabati va ushbu asarning ilmiy-amaliy ahamiyati atroflicha tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati, muammoning oʻrganilganlik darajasi, tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishiga mosligi, ilmiy-tadqiqot ishlari rejalari bilan bogʻliqligi, maqsad, vazifalar, obyekt, predmet va usullar, ilmiy yangiligi, ishonchliligi, ilmiy va amaliy ahamiyati, amaliy natijalari, joriy qilinishi, aprobatsiyasi va e'lon qilinishi, tuzilishi va hajmi kabi masalalar bayon etilgan.
- Tadqiqotning asosiy mazmuni: Birinchi bob Zamaxshariyning ilmiy merosini tadqiq etishning metodologik asoslariga bag'ishlangan. Unda allomaning ijodi, fiqhiy asarlari, faqih sifatida shakllanishi va qarashlari tahlil qilingan. Ikkinchi bob «Ruusul-masail» asarining fiqhiy manbashunoslik sohasi rivojidagi oʻrni, qo'lyozmaning tarkibi, tuzilishi, undagi Qur'on oyatlari va hadislar, ularning tafsiri va hadis ilmi asoslari tahlil qilingan. Uchinchi bob «Ruusul-masail»da hanafiy mazhabining yoritilishi, uslubi, mazhablar orasidagi farqlar, fiqhiy masalalarni asoslashi va zamonaviy muammolarni hal etishdagi ahamiyatini ochib bergan.
- Xulosa: Dissertatsiyada keltirilgan maqsad va vazifalar doirasida amalga oshirilgan tadqiqot va tahlillar natijasida Mahmud Zamaxshariyning ilmiy merosining soni, kashshoflik jihatlari, hanafiy mazhabidagi oʻrni, «Ruusul-masail» asarining oʻziga xos jihatlari, undagi fiqhiy masalalar tahlili, Qur'on oyatlari va hadislarning roli hamda mazhabga ergashishning dolzarbligi kabi xulosalar keltirilgan. Shuningdek, tadqiqot natijalaridan kelib chiqqan holda ilmiy va amaliy tavsiyalar berilgan.