COVID-19 коморбид беморлaрдa оғир кечишининг церебровaскуляр aсорaтлaри бирлaмчи профилaктикaси ёндашувлaрини тaкомиллaштириш
Ushbu dissertatsiya O'zbekiston Respublikasi TIb.xodimlari malakasini rivojlantirish markazi huzuridagi Ilmiy kengash tomonidan tasdiqlangan va Toshkent tibbiyot akademiyasida bajariilgan. Doktorlik dissertatsiyasi mavzusi "COVID-19 kasalligining og'ir kechishida komorbid bemorlarda serebrovaskulyar asoratlarning birlamchi profilaktikasini takomillashtirish" deb nomlanadi. Tadqiqotda COVID-19 ning og'ir kechishida, ko'mord bemorlarda serebrovaskulyar asoratlarni oldini olishning samarali usullari va algoritmlari ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- COVID-19 va serebrovaskulyar asoratlar (adabiyotlar sharhi): Ushbu bo'limda o'tkir respirator infeksiyalar, jumladan COVID-19 ning serebrovaskulyar asoratlari, ularning rivojlanish mexanizmlari va profilaktikasi bo'yicha mavjud ilmiy adabiyotlar tahlil qilingan. Trombogenez, yallig'lanish va qon ivishining biomarkkerlari hamda ularning serebrovaskulyar asoratlarni rivojlanishidagi o'rni ko'rib chiqilgan.
- Bemorlarning klinik xususiyatlari va amaliy tadqiqot usullari: Bu bobda tadqiqot obyekti bo'lgan COVID-19 bilan kasallangan bemorlarning klinik-anamnestik ma'lumotlari, laboratoriya va instrumental tekshiruv usullari hamda statistika metodlari haqida ma'lumot berilgan. Tadqiqotda 580 nafar bemor ishtirok etgan va ularga turli xil antikoagulyantlar qo'llanilgan.
- Og'ir COVID-19da serebrovaskulyar asoratlarning rivojlanishidagi sabab-oqibat munosabatlari: Ushbu bobda COVID-19 ning serebrovaskulyar asoratlarning rivojlanishiga ta'sir etuvchi omillar, jumladan, yosh, jins, komorbid holatlar, yallig'lanish va qon ivishining biomarkkerlari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, serebrovaskulyar asoratlarning rivojlanishida ko'p omilli risk ko'rsatkichlari aniqlangan.
- Og'ir COVID-19da serebrovaskulyar asoratlarni prognoz qilish: Bu bobda COVID-19 ning og'ir kechishida serebrovaskulyar asoratlarni prognozlash uchun tavsiya etilayotgan usullar va ularning samaradorligi ko'rsatilgan. Prognozlovchi shkala asosida bemorlarni risk guruhlariga bo'lish va ularga mos ravishda davolash usullarini tanlash taklif qilingan.
- COVID-19 ning murakkab shakllarida serebrovaskulyar asoratlarning profilaktikasi taktikasining xususiyatlari: Ushbu bobda COVID-19 bemorlarida antikoagulyant va antitrombotsitar terapiyaning samaradorligi taqqoslanib, eng samarali davolash algoritmi ishlab chiqilgan. Jumladan, rivaroksaban va enoksaparining gemaprin va boshqa antikoagulyantlarga nisbatan samaradorligi isbotlangan.