Bo‘lajak tarbiyachilarni tadqiqotchilik faoliyatiga tayyorlash metodikasini takomillashtirish
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi avtoreferati maktabgacha ta'lim tarbiyachilarini tadqiqot faoliyatiga tayyorlash metodikasini takomillashtirishga bag'ishlangan. Unda bo'lajak tarbiyachilarni tadqiqotchilik faoliyatiga tayyorlashning nazariy-metodologik asoslari, usullari va vositalari, shuningdek, ushbu jarayonni tashkil etish va baholash mexanizmlari batafsil yoritilgan. Tadqiqotda nazariy va amaliy jihatdan muhim natijalarga erishilgan bo'lib, maktabgacha ta'lim sifatini oshirishga qaratilgan tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Dissertatsiyaning dolzarbligi va zarurati: Jahon ta'lim tizimida bo'lajak tarbiyachilarni tadqiqotchilik faoliyatiga tayyorlashning muhimligi, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining taraqqiyot strategiyalari va qonunchiligida belgilangan vazifalarni amalga oshirishdagi ahamiyati ochib berilgan.
- Tadqiqotning respublika va jahon fani va texnologiyalari rivojlanishi ustuvor yo'nalishlariga mosligi: Tadqiqotning O'zbekiston Respublikasi fan va texnologiyalari rivojlanishining I. "Axborotlashgan jamiyat va demokratik davlatni ijtimoiy, huquqiy, iqtisodiy, madaniy, ma'naviy-ma'rifiy rivojlantirishda, innovatsion g'oyalar tizimini shakllantirish va ularni amalga oshirish yo'llari" ustuvor yo'nalishiga mos kelishi ko'rsatilgan.
- Muammoning o'rganilganlik darajasi: Respublikamizda va xorijda tadqiqotchilik faoliyatiga oid ilmiy izlanishlar tahlil qilingan.
- Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Bo'lajak tarbiyachilarni tadqiqotchilik faoliyatiga tayyorlash mazmuni va metodikasini takomillashtirish, tadqiqot faoliyatiga tayyorlik mezonlarini aniqlashtirish, modelini takomillashtirish va didaktik ta'minotini boyitish maqsad qilib qo'yilgan.
- Tadqiqotning obyekti va predmeti: Obyekti - bo'lajak tarbiyachilarni tadqiqotchilik faoliyatiga tayyorlash metodikasini takomillashtirish jarayoni; predmeti - ushbu jarayonni takomillashtirishning shakl, metod va vositalari.
- Tadqiqotning usullari: Falsafiy, psixologik, pedagogik adabiyotlarni o'rganish, ilg'or tajribalarni o'rganish, anketa-so'rovnoma, pedagogik prognostika, qiyosiy tahlil, pedagogik kuzatuv, modellashtirish, suhbat, sintez, statistik qayta ishlash kabi usullar qo'llanilgan.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Bo'lajak tarbiyachilarni tadqiqotchilik faoliyatiga tayyorlash metodikasining shaxsiy pozitsiyani faollashtirish, izlanuvchanlik kompetensiyasini rivojlantirish, tadqiqotchilik faoliyatiga tayyorlash modelini takomillashtirish va didaktik ta'minotini boyitish bo'yicha yangi yondashuvlar ishlab chiqilgan.
- Tadqiqotning amaliy ahamiyati: Maktabgacha ta'lim yo'nalishi talabalari uchun o'quv-uslubiy ta'minot yaratilgan, o'quv dasturlari va qo'llanmalar takomillashtirilgan.
- Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan tavsiyalar va model 'Bolalarni tabiat bilan tanishtirish' o'quv qo'llanmasiga singdirilgan.
- Tadqiqot natijalarining aprobatsiyasi va e'lon qilinishi: Tadqiqot natijalari 2 ta respublika va 2 ta xalqaro ilmiy-amaliy anjumanlarda aprobatsiyadan o'tkazilgan, 14 ta ilmiy ish chop etilgan.
- Xulosa va tavsiyalar: Tadqiqotning asosiy xulosalari va maktabgacha ta'lim jarayoniga tadbiq etish uchun tavsiyalar bayon etilgan.