United components of speech
Ushbu bitiruv malakaviy ish o'zbek tilshunosligida sintaktik birliklar, xususan, uyushiq bo'laklar va ularning uslubiy xususiyatlariga bag'ishlangan. Unda uyushiq bo'laklarning belgilari, gapdagi o'rni, ifodalanish xususiyatlari hamda badiiy asarlarda qo'llanishi orqali nutqning ta'sirchanligini oshirishdagi roli ko'rib chiqiladi. Tadqiqotda uyushiq bo'laklarning turlari (ega, kesim, aniqlovchi, to'ldiruvchi, hol) va ularning o'zaro munosabatlari, bog'lanish vositalari tahlil qilinadi. Shuningdek, uyushiq kesimli gaplarning tuzilishidagi o'ziga xosliklar, umumlashtiruvchi birliklarning qo'llanishi hamda badiiy matnlarda ularning uslubiy vazifalari aniqlanadi.
Asosiy mavzular
- Uyushiq bo'laklar haqida: Uyushiq bo'laklarning ta'rifi, tuzilishi, gapdagi o'rni va vazifalari, turlari (uyushiq ega, kesim, aniqlovchi, to'ldiruvchi, hol), bog'lanish usullari (teng bog'lovchilar, biriktiruvchi pauza, intonatsiya) va uyushiq bo'laklarga xos grammatik belgilar.
- Uyushiq bosh bo'laklar: Uyushiq bosh bo'laklarning (ega va kesim) ifodalanish xususiyatlari, tuzilishidagi o'zgarishlar, ular bilan bog'liq inversiya hodisasi, umumlashtiruvchi birliklarning qo'llanishi va gap tuzilishidagi roli.
- Uyushiq kesimli gaplar: Uyushiq kesimli gaplarning tuzilishi, kesimlarning o'zaro bog'lanishi, ularning ifodalanish usullari (fe'l bilan, ot bilan, ravishdosh bilan), zamon va shaxsda moslashuvi, umumlashtiruvchi birliklarning qo'llanishi va gap tuzilishidagi o'ziga xosliklar.
- Uyushiq bo'laklarning uslubiy xususiyatlari: Badiiy asarlarda uyushiq bo'laklarning qo'llanish maqsadlari, ularning nutqning ta'sirchanligini oshirishdagi roli, obrazlilikni yaratish, personajlarning xarakterini ochish, peyzaj tasvirini jonlantirish kabi vazifalari misollar asosida tahlil qilinadi.