Amarant o‘simligi asosida oziq-ovqat qo‘shilmalari olish va ularni sinflash
Ushbu dissertatsiya jahonda keng tarqalgan qandli diabet kasalligini davolash va oldini olishga qaratilgan boʻlib, amarant oʻsimligining biologik faol birikmalaridan foydalanib yangi oziq-ovqat qoʻshilmalari ishlab chiqish va ularni sinflashga bagʻishlangan. Tadqiqotda amarantning kimyoviy tarkibi, undan olinadigan ozuqaviy boʻyoqlar va ularning biologik faolligi oʻrganilgan. Shuningdek, amarantdan tayyorlangan “As-Diabet” fitochoyi va “As-Nafis” ozuqaviy boʻyogʻining xususiyatlari, ularning mikrobiologik, toksikologik xavfsizligi va tashqi iqtisodiy faoliyat tovarlar nomenklaturasi boʻyicha klassifikatsiyasi ham koʻrsatib berilgan.
Asosiy mavzular
- Amarantning kimyoviy tarkibi va oziq-ovqat boʻyoqlari (adabiyotlar tahlili): Bobda amarant oʻsimligining botanik tavsifi, tarqalish areasi va tarkibiy qismlarining kimyoviy tarkibi hamda mamlakatimizda xalq tabobati va zamonaviy tibbiyotning oʻzaro integratsiyalashuvi haqida maʼlumotlar berilgan. Amarantning shifobaxsh xususiyati va undan tayyorlangan oziq-ovqat qoʻshilmalarining ahamiyati ham yoritilgan.
- Amarant asosida “As-Diabet” fitochoyi va As-Nafis ozuqaviy boʻyogʻi ishlab chiqish va ularni biologik faolligini oʻrganish: Ushbu bobda amarant barglari va toʻpgullaridan olingan ozuqaviy boʻyoq va betatsianlarning tahlili, mikro va makro elementlar, ẞ-karotinoidlar miqdori, hamda "As-Diabet" fitochoyi va "As-Nafis" ozuqaviy boʻyogʻining farmakognostik koʻrsatkichlari tadqiq etilgan. Amarantin birikmasini ajratib olish va uning kvant kimyoviy tahlili hamda antioksidantlik faolligi aniqlangan.
- Amarantning tabiiy oziq-ovqat boʻyoqlari va fitochoylarning fizik-kimyoviy va mikrobiologik koʻrsatkichlari: Bobda amarant oziq-ovqat boʻyogʻi konsentratining fizik-kimyoviy va mikrobiologik koʻrsatkichlari, jumladan, quruq moddalar, kraxmal, vitaminlar, toksik elementlar miqdori va ularning xavfsizligi, shuningdek, amarantin molekulasining kvant kimyoviy hisoblashdagi fazoviy koʻrinishi va uning IQ-spektri tahlil qilingan.
- Amarantdan oziq-ovqat boʻyoqlari va fitochoy ishlab chiqishning texnologik va ilmiy-amaliy jihatlari: Soʻnggi bobda amarantdan olingan oziq-ovqat boʻyogʻi va fitochoylarning ishlanma texnologiyasi, ularning kimyoviy tarkibi, biologik faolligi, xavfsizligi hamda tashqi iqtisodiy faoliyat tovarlar nomenklaturasi boʻyicha yangi tovar kodlari ishlab chiqilganligi va amaliyotga joriy qilinganligi haqida maʼlumot berilgan.