Болаларда шифохонага боғлиқ бўлмаган зотилжамни чўзилувчан кечишининг олдини олишга ва даволашга комплекс ёндашув (клиник-экспериментал тадқиқот)
Ushbu doktorlik (DSc) dissertatsiyasi Toshkent pediatriya tibbiyot instituti huzuridagi Ilmiy kengash tomonidan tasdiqlangan va 2023-yilda chop etilgan. Dissertatsiya bolalarda uzoq davom etuvchi, jamiyatdan orttirilgan pnevmoniyaning oldini olish va davolashning kompleks usullarini ishlab chiqishga bag'ishlangan bo'lib, klinik-eksperimental tadqiqotlar natijalariga asoslangan. Tadqiqotda kasallikning sabablari, rivojlanish omillari, diagnostik va davolash usullari batafsil o'rganilgan, shuningdek, samarali va shaxsiy yondashuvlarni qo'llash bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Pnevmoniyaning global muammo ekanligi, ayniqsa bolalarda uning og'ir oqibatlari va o'rganilmagan jihatlari, shuningdek, ushbu mavzuni tadqiq qilishning dolzarbligi asoslab berilgan. Jahon va respublika miqyosida olib borilgan tadqiqotlarning qisqacha sharhi keltirilgan.
- Ilmiy-tadqiqot ishining dolzarbligi va aktualligi: Jahon Sog'liqni Saqlash Tashkiloti ma'lumotlariga ko'ra pnevmoniyaning bolalarda o'lim sabablari orasidagi yuqori o'rni va uni oldini olish bo'yicha global rejalar haqida ma'lumot berilgan. Kasallikning patogenetik mexanizmlari, klinik kechishining o'ziga xos xususiyatlari, asoratlari va davolashning mukammal usullarini ishlab chiqish zarurati ta'kidlangan.
- Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Kasallikning oldini olish va davolash usullarini takomillashtirish, klinik-laborator, mikrobiologik, sitokinlar va eksperimental tadqiqotlar asosida shaxsiy yondashuvlarni ishlab chiqish maqsad qilib qo'yilgan. Tadqiqotning aniq vazifalari belgilab berilgan.
- Tadqiqotning obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida pnevmoniya bilan kasallangan bolalar tanlangan. Tadqiqot predmeti sifatida esa bemorlarning qoni, qon zardobi, tomoq surtmasi va balg'amlari olingan.
- Tadqiqot usullari va obektivligi: Umumklinik, laborator, mikrobiologik, immunologik, eksperimental va statistik usullardan foydalanilgan. Tadqiqot natijalarining ishonchliligi zamonaviy usullarning qo'llanilishi va xalqaro standartlarga mosligi bilan tasdiqlangan.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Kasallikning asosiy qo'zg'atuvchilari, antibiotiklarga chidamliligi, yallig'lanish biomarkerlari, sitokinlar, D vitamini va mikroelementlar holatining aniqlanishi ilmiy yangilik hisoblanadi. Tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan shaxsiy davolash sxemalari amaliy ahamiyatga ega.
- Xulosa: Tadqiqot natijalari bo'yicha aniqlangan asosiy xulosalar, jumladan, kasallikning tarqalishi, risk omillari, etiologik struktura, davolash usullari va ularning samaradorligi bo'yicha natijalar keltirilgan.