Амалий тилшунослик

Ushbu o'quv-uslubiy majmua Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston Milliy Universiteti Xorijiy filologiya fakulteti Xorijiy til va adabiyoti kafedrasi tomonidan tayyorlangan bo'lib, 1-kurs talabalari uchun mo'ljallangan "Amaliy tilshunoslik" fanidan iborat. Unda tilshunoslikning mazmuni, predmeti, o'rganish sohasi va mavzulari, tilshunoslik fanining usullari, til va jamiyat, tilning kelib chiqishi, tillarning tasnifi, tilning fonetik va leksik-grammatik jihatlari, shuningdek, yozuvning turlari va rivojlanish bosqichlari kabi muhim masalalar atroflicha yoritilgan. Shuningdek, kitobda leksikologiya, frazeologiya, fonetika, grammatika, sintaksis, orfoepiya, orfografiya, leksikografiya, dialektologiya, etnolingvistika, jargon, tilning rivojlanishi, til sistemasining elementlari kabi muhim mavzularga oid ma'lumotlar berilgan. Kitobda talabalarning mustaqil ta'limi uchun ham alohida o'rin berilgan bo'lib, o'quv materiallari bilan bir qatorda, dars jarayonini tashkil etishga doir texnologik xaritalar ham keltirilgan.

Asosiy mavzular

Kirish: Tadqiqot ishining maqsadi va vazifalari, ishning metodologiyasi, nazariy va amaliy ahamiyati.
Tilshunoslikning mazmuni, predmeti va metodlari: Tilning kelib chiqishi, rivojlanishi, jamiyatdagi o'rni, tilning asosiy va yondosh funksiyalari, tilshunoslikning tarmoqlari, tahlil usullari, tilning strukturasini o'rganish.
Fonetika va fonologiya: Nyuqtning hosil bo'lishi, artikulyatsiyasi, nutq tovushlarining tasnifi, fonema, fonologiya tushunchalari, bo'g'in, urg'u, tovushlarning o'zgarishlari.
Leksika va leksikologiya: Söz tushunchasi, leksik ma'no, leksik ma'noning rivojlanishi, lug'aviy qatlamlar, omonimlar, sinonimlar, antonimlar, etimologiya, frazeologiya, leksikologiya va leksikografiya.
Grammatika: Gramsining tuzilishi, ma'nolari, grammatik kategoriyalar, grammatik shakllar, so'z turkumlarining klassifikatsiyasi.
Sintaksis: Gap, gap bo'laklari, so'z birikmalari, ularning bog'lanish usullari, gapning aktuallashuvi.
Yozuv: Yozuvning paydo bo'lish sabablari va rivojlanishi, piktografiya, iyeroglifika, fonografiya, grafika, orfografiya va ularning turlari.
Dunyó tillari tasnifi: Tillarning geneologik, morfologik, areal va funksional tasnifi, tillarning o'zaro munosabati va rivojlanish qonuniyatlari.