O‘simliklarni himoya qilish
O’simliklarni himoya qilish fanidan tayyorlangan ushbu o‘quv-uslubiy majmua O’zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hamda Namangan muhandislik-texnologiya instituti tomonidan tayyorlandi. Majmua O’simliklarni himoya qilish fanining maqsad va vazifalarini, rivojlanish tarixini, hasharotlar morfologiyasi va anatomiyasini, biologiyasini, ekologiyasi va sistematikasini, zararkunandalarga qarshi kurash usullarini, biologik kurash usullarini, kimyoviy kurash vositalarini, Oltinugurtning oxakli qaynatmasini (OOQ) tayyorlash va uning quvvatini aniqlashni, fosfororganik insektoakaritsidlar va maxsus akaritsidlar xossalari bilan tanishishni, piretroidlar va yangi pestitsidlar guruxlari bilan tanishishni, fungitsidlar va ularning qo’llash jarayonlarini, gerbitsidlarni tasniflash va qo’llashni, sabzavot, poliz ekinlari hamda mevali bog’lar, donli ekinlar, moyli ekinlar, kartoshka, shuningdek sitrus va subtropik ekinlar zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralarini o’z ichiga oladi. Shuningdek, kitobda hasharotlarning tashqi va ichki tuzilishi, ovqat hazm qilish, nafas olish, nerv sistemalari, qon aylanish sistemasi, jinsiy organlari hamda rivojlanish bosqichlari hamda ularning turlari, klassifikatsiyasi va o’zaro munosabatlari bayon etilgan. Ushbu kitob oliy ta’lim muassasalarining talabalari, o’qituvchilari va qishloq xo’jaligi xodimlari uchun foydali qo’llanma hisoblanadi.
Asosiy mavzular
- Kirish. O‘simliklarni himoya qilish fanining maqsad vazifalari, rivojlanish tarixi: Ushbu mavzu O’simliklarni himoya qilish fanining asosiy maqsad va vazifalarini, rivojlanish tarixini, hamda mamlakatimizda o’simliklarni himoya qilishning xizmat strukturasi, uning ilmiy asoslanganligi haqida ma’lumot beradi. Tayanch iboralar: Entomologiya,Biologik,Kimyoviy,Karantin.
- Hasharotlarning morfologiyasi va anatomiyasi: Ushbu mavzu hasharotlarning umumiy va tashqi tuzilishini, uning ayrim xususiyatlarini, tana bo’laklari va ularning tuzilishini, ichki organlarining tuzilishini, ovqat hazm qilish, nafas olish, qon aylanish, nerv sistemalari, jinsiy organlari hamda rivojlanish bosqichlarini o’rganadi.
- Hasharotlarni biologiyasi, ekologiyasi va sistematikasi: Ushbu mavzu hasharotlarning rivojlanishini, tuxum, lichinka, g’umbak, imago fazalarini, metamorfoz turlarini, jinsiy dimorfizmni, biologik rivojlanish qonuniyatlarini, o’zgaruvchanlikni va sistematikasini o’rganadi.
- Zararkunandalarga qarshi uyg’unlashgan kurash tizimi: Mavzu agrotexnik, biologik, fizik, mexanik, kimyoviy, karantin va boshqa kurash choralarining mohiyatini o’rganadi.
- Boshoqli, don-dukkakli ekinlar va beda zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari: Ushbu mavzu boshoqli don, sholi, makkajo’xori ekinlari zararkunandalari va kasalliklari, hamda kurash choralari, shuningdek beda ekinlarida uchrovchi asosiy zararkunanda va kasalliklarga qarshi kurash tizimini o’rganadi.
- Mevali bog‘larning asosiy zararkunandalari va ularga kurash choralari: Mavzu mevali bog’larning asosiy zararkunandalari, ularning turlari, rivojlanishi va shikastlash xususiyatlari, hamda ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- Moyli ekinlarning zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari: Ushbu mavzu moyli ekinlarda uchrovchi asosiy zararkunandalar, ularning rivojlanishi va shikastlash xususiyatlari, hamda ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- Sabzavot, poliz ekinlarining zararkunandalari va qarshi kurash choralari: Mavzu sabzavot, poliz ekinlari zararkunandalari va kasalliklari, ularning rivojlanishi va shikastlash xususiyatlari, hamda ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- Kartoshka ekinlarining zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari: Ushbu mavzu kartoshka ekinlarining asosiy zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- Oltingugurtning oxakli qaynatmasi (OOQ) ni tayyorlash va uning quvvatini aniqlash: Mavzu oltingugurtning oxakli qaynatmasini tayyorlash va uning quvvatini aniqlashni o’rganadi.
- Fosfororganik insektoakaritsidlar va maxsus akaritsidlar xossalari bilan tanishuv: Ushbu mavzu fosfororganik insektoakaritsidlar va maxsus akaritsidlar xossalari bilan tanishuvni o’z ichiga oladi.
- Piretroidlar va yangi pestitsidlar guruxlari bilan tanishuv: Mavzu piretroidlar va yangi pestitsidlar guruxlari bilan tanishuvni o’z ichiga oladi.
- Fungitsidlar.Urug‘larni dorilashda qo‘llaniladigan preparatlar. Gerbitsidlarni tasniflash va qo‘llash.: Ushbu mavzu fungitsidlar, ularning qo’llash joylariga qarab bo’linishini, tavsifini, izohini, gerbitsidlar haqida tushunchani, qo’llash muddatlari va usullarini, sarflash normalari va quvvatini o’rganadi.
- PESTITSIDLAR SAMARADORLIGINI BIOLOGIK, XO‘JALIK VA IQTISODIY SAMARADORLIGINI ANIQLASH: Mavzu pestitsidlar samaradorligini biologik, xo’jalik va iqtisodiy jihatdan aniqlashni o’rganadi.
- HAMMAXO’R ZARARKUNANDALAR: Ushbu mavzu hammaxo’r zararkunandalar, ularning turlari, rivojlanishi, shikastlash xususiyatlari hamda ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- DONLI EKINLARNING ZARARLI: Mavzu donli ekinlarning zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- SABZAVOT, POLIZ EKINLARINING ZARARKUNANDALARI VA ULARGA QARSHI KURASH CHORALARI: Ushbu mavzu sabzavot, poliz ekinlarining zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- MEVALI EKINLARNING ZARARKUNANDALARI VA ULARGA QARSHI KURASH CHORALARI: Mavzu mevali ekinlarning zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- MOYLI EKINLAR ZARARKUNANDALARI: Ushbu mavzu moyli ekinlarning zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- HASHAROTLAR MORFOLOGIYASI VA ANATOMIYASI (2-soat): Hasharotlarning morfologiyasi va anatomiyasi, ularning tashqi va ichki tuzilishini o’rganish.
- HASHAROTLAR BIOLOGIYASI VA SISTEMATIKASI. (2-soat): Hasharotlarning biologiyasi, ekologiyasi va sistematikasini o’rganish.
- ZARARKUNANDALARGA QARSHI KURASH USULLARI. BIOLABORATORIYA BILAN TANISHUV. BIOLABORATORIYaDA SITOTROGA VA MUMKUYaSINI KO‘PAYTIRISh TEXNOLOGIYaSINI O‘RGANISh. (2-saot): Zararkunandalarga qarshi kurash usullari, Biofabrika bilan tanishuv, Sitotroga va mumkuyasini ko’paytirish texnologiyasini o’rganish.
- PESTITSIDLAR BILAN ISHLASHNI TASHKIL ETISH VA TEXNIKA XAVFSIZLIGI. PESTITSID PREPARATLARINING QO’LLASH FORMALARI BILAN TANISHISH . (2-saot): Pestitsidlar bilan ishlash xavfsizlik texnikasi qoidalari, Pestitsid preparatlarining qo’llash formalari bilan tanishish.
- BORDO SUYUQLIGINI TAYYORLASH VA SIFAT KO’RSATGICHINI ANIQLASH: Bordo suyuqligini tayyorlash va sifat ko’rsatkichini aniqlash.
- OLTINGUGURTNING OXAKLI QAYNATMASI (OOQ) NI TAYYORLASH VA UNING QUVVATINI ANIQLASH.(2-saot): Oltingugurtning oxakli qaynatmasini tayyorlash va uning quvvatini aniqlash.
- FOSFORORGANIK INSEKTOAKARITSIDLAR VA MAXSUS AKARITSIDLAR XOSSALARI BILAN TANISHUV. PIRETROITLAR VA YANGI PESTITSSIDLAR GURUXLARI BILAN TANISHUV (2-saot): Fosfororganik insektoakaritsidlar va maxsus akaritsidlar xossalari bilan tanishuv, piretroidlar va yangi pestitsidlar guruxlari bilan tanishuv.
- Fungitsidlar.Urug‘larni dorilashda qo‘llaniladigan preparatlar. Gerbitsidlarni tasniflash va qo‘llash.: Fungitsidlar, ularning qo’llash jarayonlari, gerbitsidlarni tasniflash va qo’llash.
- PESTISIDLAR SAMARADORLIGINI BIOLOGIK, XO‘JALIK VA IQTISODIY SAMARADORLIGINI ANIQLASH: Pestitsidlar samaradorligini biologik, xo’jalik va iqtisodiy jihatdan aniqlash.
- HAMMAXO’R ZARARKUNANDALAR: Hammaxo’r zararkunandalar, ularning turlari, rivojlanishi, shikastlash xususiyatlari hamda ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- DONLI EKINLARNING ZARARLI: Donli ekinlarning zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- SABZAVOT, POLIZ EKINLARINING ZARARKUNANDALARI VA ULARGA QARSHI KURASH CHORALARI: Sabzavot, poliz ekinlarining zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- MEVALI EKINLARNING ZARARKUNANDALARI VA ULARGA QARSHI KURASH CHORALARI: Mevali ekinlarning zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.
- MOYLI EKINLAR ZARARKUNANDALARI VA ULARGA QARSHI KURASH CHORALARI: Moyli ekinlarning zararkunandalari va ularga qarshi kurash choralari bilan tanishish.