Biokimyo va molekulyar biologiya fanidan labaratoriya mashg’ulotlar
Ushbu kitobchada bioskimyo va molekulyar biologiya fanidan laboratoriya mashg'ulotlari (2-qism) uchun talabalar uchun mo'ljallangan uslubiy ko'rsatma keltirilgan. Unda biomolekulalarning kimyoviy tuzilishi, oqsillarga xos sifat reaksiyalari, biomateriallardan protein va proteid, glikoproteidlar, fosfoproteinlar, nukleoproteidlar, DNK ni ajratish, polimeraza zanjir reaksiyasi kabi mavzularni tushuntirish hamda ularga oid laboratoriya mashg'ulotlari bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Tuxum oqsilidan albuminni kristall holda ajratish: Tuxum oqsilidan albuminni cho'kma holda ajratib olishning turli yo'llarini bajarish va xulosaga ega bo'lish. Albuminlarning tuzlar bilan cho'kishi va ularni ajratish usullari ko'rsatib berilgan.
- Qonda glikoproteidlarni aniqlash: Qon yoki oqsillar aralashmasi tarkibidagi gilkoproteidlarni aniqlash va ularga xos sifat reaksiyalarini bajarish. Glikoproteinlarning tuzilishi va funksiyalari haqida ma'lumot berilgan.
- Muskul to'qimasidan oqsil fraksiyalarini ajratish: Muskul to'qimasi tarkibidagi albumin va globulinni eritmaga o'tkazish, tuzlar ishtirokida cho'ktirish va ularni dializ usulida tozalash. Oqsillarni ajratish usullari ko'rsatib berilgan.
- Bug'doy unidan oqsillarni ajratish va ular tarkibni o'rganish: Bug'doy uni tarkibidagi oqsillarni ajratib olish, tarkibini o'rganish va ularga xos tajribalar o'tkazish. Oqsillarning turlari va ularning xossalari haqida ma'lumot berilgan.
- Murakkab oqsillar tarkibini aniqlash: Fosfoprotein oqsili kimyoviy tarkibini o'rganish, sutdan kazein oqsilini ajratish va uning takibidagi qismlariga xos tajribalar bajarish. Kazeinning xossalari va uni ajratish usullari ko'rsatib berilgan.
- Oqsillarni gel filtratsiya usuli yordamida tozalash: Oqsillarni gel filtratsiya usuli bilan tozalash, gel turlari bilan tanishish. Gel-filtratsiya usuli molekulalarni ajratishga asoslanganligi va uning qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
- Oqsillarni gel elektroforezi: Oqsillarni ajratish va ularning bir jinsliligi aniqlashda muhim o'rin tutadigan uslublardan biri elektroforezdir. Elektroforezda oqsil molekulalarining harakatlanish mexanizmi va turlari haqida ma'lumot berilgan.
- Achitqi nukleoproteidlarni ajratish: Achitqi va jigar tarkibida uchraydigan nukleoproteidlarni cho'ktirish ususlida ajratib olish va ularga xos tajribalar o'tkazish. Nukleoproteinlarning tuzilishi va xossalari haqida ma'lumot berilgan.
- Jigardan nukleoproteidlarni ajratish: Jigar, taloq, oshqozon osti bezi, buyraklar va achitqi nukleoproteidlarga boy hisoblanadi. Ular ishqoriy eritmalarda erib, kislotali eritmalarda cho'kmaga tushadi. Nukleoproteidlarni ajratish usullari ko'rsatib berilgan.
- Piyozdan DNK ni ajratish: Piyoz gemogenatini tayyorlash, DNKni etanol tasirida cho'ktirish usullari bilan tanishish. DNKning tuzilishi va xossalari, uni ajratish usullari haqida ma'lumot berilgan.
- Bukkal epiteliydan DNK ni ajratish: Bukkal epiteliydan DNK ajratib olish usullari bilan tanishish. DNKning tuzilishi, uni ajratish usullari va sifat reaksiyalari haqida ma'lumot berilgan.
- Nukleoproteidlarni gidroliz qilib, gidroliz mahsulotlarini ajratish: Nukleoproteinlarni gidroliz qilib, hosil bo'lgan mahsulotlarni ajratish. Nukleoproteinlarni gidroliz qilish usullari va mahsulotlarni aniqlash usullari haqida ma'lumot berilgan.
- Nuklein kislotalarning gel-elektroforezi: Nuklein kislotalarning gel-elektroforez usulida ajratish. Gel-elektroforezning ishlash prinsipi va turlari haqida ma'lumot berilgan.
- PZR usuli bilan tanishish: Polimeraza zanjir reaksiyasi (PZR) usuli bilan tanishish. PZRning ishlash prinsipi va qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
- Polimeraza zanjir reaksiyasi yordamida DNK bo'laklarini ko'paytirish (virtual): Polimeraza zanjir reaksiyasi yordamida DNK bo'laklarini ko'paytirish (virtual). PZRning asosiy bosqichlari va qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.