Бердах - великий поэт каракалпакского народа
Ushbu kitob qoraqalpoq milliy adabiyotining buyuk namoyandasi Berdx haqida bo'lib, uning hayoti, ijodi, ijtimoiy-siyosiy qarashlari hamda davrining ijtimoiy muammolariga bag'ishlangan. Muallif M.K. Nurmuxamedov Berdxni nafaqat qoraqalpoq, balki butun jahon adabiyoti va madaniyatiga hissa qo'shgan buyuk shoir sifatida ta'riflaydi. Kitobda shoirning ijtimoiy adolatsizlikka qarshi kurashi, xalqning orzu-umidlari, ezgulik va insonparvarlik g'oyalari aks etgan she'rlari va dostonlari tahlil qilinadi. Shuningdek, Berdxning o'sha davrdagi jamiyatidagi o'rni, uning boshqa xalqlar va madaniyatlar bilan aloqalari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Berdxning hayoti va ijodi: Kitobda Berdxning bolaligi, yoshlik yillari, ijodiy faoliyati boshlanishi, shoir sifatidagi shakllanish jarayoni, hayotiy qiyinchiliklari va ijodiga ta'siri keng yoritiladi. Uning «Qo'shiqlar», «Qo'shiqlar» va «Aysizlar» kabi asarlari, shuningdek, «Qoraqalpoq xalqining buyuk shoiri» deb nomlangan qismida shoirning hayoti va ijodiy faoliyati haqida batafsil ma'lumot beriladi.
- Berdxning ijtimoiy-siyosiy qarashlari: Berdxning ijtimoiy adolatsizlik, zulm va zo'ravonlikka qarshi kurashi, xalqning orzu-umidlarini ifodalovchi asarlari tahlil qilinadi. Uning «O'zimning «Meining hayotim», «Meniki» va «Meining hayotim» kabi she'rlari orqali xalqning og'ir ahvoli va shoirning o'zi duch kelgan qiyinchiliklar ko'rsatiladi. Berdx xalq manfaatini himoya qiluvchi, adolat va tenglik tarafdori bo'lgan shoir sifatida ta'riflanadi.
- Berdxning badiiy uslubi va shaxsiy xususiyatlari: Kitobda Berdxning o'ziga xos badiiy uslubi, tilining soddaligi va ta'sirchanligi, metaforalar, qiyoslar va boshqa badiiy vositalardan foydalanishi haqida so'z boradi. Shoirning chinakam xalqparvar, milliy ozodlik va ijtimoiy tenglik uchun kurashgan shaxs sifatida ko'rsatilishi ta'kidlanadi.
- Berdx va jahon adabiyoti: Berdxning ijodining Markaziy Osiyo va jahon adabiyotiga ta'siri, uning she'rlarining tarjimalari va boshqa shoirlar bilan o'zaro ijodiy aloqalari haqida ma'lumot beriladi. Berdxning o'zbek, qozoq, turkman va boshqa xalqlar adabiyotida tutgan o'rni ham ko'rsatib o'tiladi.