"Keń dúnyaǵa qushaq ashqan jazıwshı"
Ushbu kitob qoraqalpoq adabiyoti va T. Qayıpbergenovning ijodiy faoliyatiga bag'ishlangan. Unda T. Qayıpbergenovning turli davrlardagi ijodi, xususan, XX asrning 50-yillaridan boshlab qoraqalpoq prozasida o'z o'rnini topishi, keyingi yillarda yozgan qissalari, qoraqalpoq milliy g'a'rezsizlik ideologiyasi asosida yaratilgan asarlari atroflicha tahlil qilinadi. Kitobda muallifning «Qoraqalpoq qizi», «So'nggi hujim», «Qoraqalpoq dostonlari» kabi muhim asarlari, ularning adabiyotimizdagi o'rni haqida batafsil ma'lumot berilgan. Shuningdek, «Qoraqalpoqna'ma» kabi nasriy asarlarining tahlili ham keltirilgan. Kitobda T. Qayıpbergenovning dramaturgiya va publitsistika janrlaridagi ijodiy faoliyatiga ham to'xtalib o'tiladi. Yakunda muallifning jahon adabiyoti an'analari va qoraqalpoq milliy g'a'rezsizlik davri adabiyotini boyitishdagi o'rni xulosalanadi.
Asosiy mavzular
- XX asrning 50-yillaridagi ijodiy faoliyat: XX asr 50-yillaridan boshlab qoraqalpoq prozasining rivojlanishi va janr sifatida shakllanishida T. Qayıpbergenovning o'rni, uning ushbu davrdagi ijodiy izlanishlari, xususan, «Sovet Qoraqalpoqiston» gazetasida chiqqan hikoyalari va ilk qissalari tahlil qilinadi.
- 60-70-yillardagi proza: Muallif T. Qayıpbergenovning 60-70-yillarda yaratgan «Qoraqalpoq qizi», «Suvuk tomchi», «Uykisiz tunlar» kabi asarlarini, ularning qoraqalpoq prozasini janr, mavzu jihatidan boyitganini hamda yangi yo'nalishlar ochganini tahlil qiladi.
- 80-yillardagi proza: T. Qayıpbergenovning 80-yillarda yozgan «Qoraqalpoqnomа», «Kozning qarashigi», «Qora uyga keng dunyoga» kabi asarlari, ularning mavzu doirasi va badiiy yechimlari, jumladan, «Qoraqalpoqnomа» romani-essesining o'ziga xos jihatlari tahlil qilinadi.
- Mustaqillik davri ijodiyoti: Mustaqillik yillarida T. Qayıpbergenov ijodining yangi bosqichga ko'tarilishi, «O dunyodagi otama xatlar», «Qalbatimning qamusi», «Qoraqalpoqman. Tаvеkеlshiman» kabi asarlarida milliy g'a'rezsizlik, o'zbek davlatchiligi, zamonaviy muammolar aks etishi haqida so'z boradi. Shuningdek, uning drama va publitsistika janrlaridagi ijodi ham ko'rib chiqiladi.