"Berdaq tanıw" kánigeligi páni boyınsha lekciya
Ushbu darslik Berdaq ijodining tadqiq etilishi, nashr etilishi va o'rganilishi tarixiga bag'ishlangan bo'lib, ayniqsa, 1930-1980-yillardagi tadqiqotlarga e'tibor qaratadi. Kitobda Berdaq ijodini o'rganishning ilmiy-nazariy masalalari, turli tadqiqotchilarning hissasi, vaqt o'tishi bilan uning asarlariga bo'lgan munosabatlarning o'zgarishi atroflicha yoritilgan. Berdaqning milliy qadriyatlarimizni targ'ib qilishdagi o'rni, uning ijodiy merosining boyligi va ahamiyati keng ochib berilgan. Shuningdek, ushbu davrdagi turli ilmiy munozaralar, asarlar ustida olib borilgan bahs-munozaralar, xususan, S.Savitskiyning qarashlariga qarshi kurashlar ham batafsil tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Berdaq ijodining dastlabki tadqiqotlari va nashrlari: Kitobda Berdaq ijodining 1930-yillardan boshlab tadqiq etilishi, ilmiy munozaralar, dastlabki nashrlarning paydo bo'lishi haqida ma'lumot berilgan. Xususan, O.Ko'jurov va Q.Aymbetovlarning "Qoraqalpoq adabiyotining turlari" asari, S.Bassinning "Berdaq shoir - buyuk shoir-vatanparvar" va I.Sag'itovning "Berdaq ijodiyoti" kabi ishlar tilga olingan. Shuningdek, tadqiqotlarda Berdaqning hayot tarzi, ijodiy faoliyati va asarlarining tarixiy ahamiyati ko'tarilganligi ta'kidlangan.
- Berdaq ijodining 50-yillardagi tadqiqoti va munozaralari: Bu qismda Berdaq ijodiga nisbatan turli qarashlar, jumladan, S.Savitskiyning Berdaq ijodini soxtalashtirishga urinishlari va buni asoslash uchun qilgan harakatlari batafsil ko'rib chiqilgan. Shuningdek, N.Dovqaraev, Q.Aymbetov, I.Sag'itov kabi olimlarning Savitskiyning qarashlariga qarshi turib, Berdaq ijodini to'g'ri yo'nalishda o'rganishga qo'shgan hissasi yoritilgan. Berdaq asarlarining noto'g'ri talqin qilinishi va ularga qarshi kurash masalalari ham o'rin olgan.
- Berdaq ijodining 70-80-yillardagi tadqiqotlari: Bu davrda Berdaq ijodini tadqiq qilish yangi bosqichga ko'tarildi. Berdaq she'rlari va dostonlari o'zbek tiliga tarjima qilindi. Xususan, "Poety Karakalpakii" kitobida Berdaq she'rlari nashr etildi. Shuningdek, B.Qurbonboevning "Berdaq va o'zbek adabiyoti" monografiyasi Berdaq ijodini o'zbek adabiyoti bilan bog'lagan muhim tadqiqotlardan biri hisoblanadi. A.Paxratdinovning "Qoraqalpoq shejiresi" kitobi ham Berdaq ijodini o'rganishda muhim o'rin tutadi.