"Berdaq shayır" - tariyxiy adebiy izertlew
Ushbu kitob o'zbek tilida yozilgan bo'lib, XX asr boshlarida yashagan va ijod qilgan qoraqalpoq shoiri Berdaq Qargʻaboy oʻgʻlining hayoti va ijodi haqida keng ma'lumot beradi. Muallif Berdaqning ijodiy merosi, uning she'riy tili, zamondoshlari va ijodiga ta'sir etgan ijtimoiy-siyosiy sharoitlar haqida batafsil to'xtalib o'tgan. Kitobda shoirning ijtimoiy tengsizlikka, zulmga qarshi kurashi, xalq ommasining ahvolini ko'rsatib bergan she'rlari tahlil qilingan. Berdaqning "Ahmoq patshoi", "Erzar bi", "Amanaydi" kabi dostonlari va boshqa she'rlari orqali qoraqalpoq xalqining hayoti, uning orzu-intilishlari, ozodlik va haq-huquq uchun kurashi ifodalangan. Kitobda shoirning xalqqa sodiqligi, adolatparvarligi va gumon-gumonli ijodi ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Berdaq ijodining ijtimoiy-siyosiy sharoiti: Kitobda Berdaq ijod qilgan davrdagi ijtimoiy-siyosiy sharoit, xususan, qoraqalpoq xalqining chor Rossiyasi tomonidan ezilishi, ularning milliy davlatchiligining yo'qligi, iqtisodiy va madaniy taraqqiyotdan chetda qolishi batafsil yoritilgan. Shoirning she'rlarida bu sharoitlarga qarshi norozilik, zulmga qarshi kurash ruhi aks etgan.
- Berdaq she'riyati tahlili: Muallif Berdaq she'riyatining asosiy mavzulari, jumladan, xalq hayotining qiyinchiliklari, orzu-intilishlari, ozodlikka intilishi, sevgi va muhabbat haqidagi she'rlarini tahlil qilgan. Shoirning she'riy tili, uslubi, obrazlar yaratish mahorati, qo'llagan timsollar va metaforalar haqida ham ma'lumot berilgan.
- Berdaqning adabiy merosi va uning ahamiyati: Kitobda Berdaqning qoraqalpoq adabiyoti rivojiga qo'shgan hissasi ta'kidlangan. Shoirning milliy adabiyotda tutgan o'rni, uning asarlarining XX asr boshlaridagi qoraqalpoq milliy uyg'onishida va madaniy taraqqiyotida o'ynagan roli haqida so'z yuritilgan.
- Berdaqning tarixiy va ijtimoiy siymosi: Kitobda Berdaqning nafaqat shoir, balki jamiyatshunos va tarixchi sifatida ham namoyon bo'lgani ko'rsatilgan. Shoir o'z she'rlarida o'zi yashagan davrning ijtimoiy ziddiyatlarini, xalqning ahvolini haqqoniy aks ettirgan.