Házirgi qaraqalpaq tili. Leksikologiya - sabaqlıq

Ushbu kitobda oʻzbek tilshunosligining muhim boʻlimlaridan biri — leksikologiya oʻrganiladi. Kitobda leksikologiyaning asosiy tushunchalari, jumladan, soʻz ma'nosi, soʻz ma'nolari va ularning turli shakllari, omonimlar, sinonimlar, antonimlar, jargonlar, arxaismlar, neologizmlar hamda frazeologik birliklar, ularning paydo boʻlishi, tasnifi va qoʻllanilishi kabi mavzular chuqur yoritilgan. Shuningdek, kitobda lugʻatshunoslik va orfografik lugʻatlarning ahamiyati, oʻzbek, rus va boshqa turkiy tillarning lugʻat boyliklari va ularning oʻzaro aloqadorligi hamda fonetik, grammatik va semantik jihatdan oʻxshashliklari batafsil tahlil qilingan. Kitobning asosiy maqsadi — talabalarga leksikologiya fanining nazariy va amaliy jihatlarini mukammal oʻrgatish hamda ularning oʻzbek tili lugʻat boyligini boyitishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

Leksikologiyaga kirish: Leksikologiyaning umumiy tushunchalari, uning vazifalari va oʻzbek tilidagi oʻrni haqida ma'lumot.
Soʻz ma'nosi va uning turli shakllari: Soʻzning lugʻaviy ma'nosi, semantik ma'nolarning oʻzgarishi, koʻp ma'nolilik, omonimlar, sinonimlar, antonimlar, jargonlar va boshqa lugʻat birliklarining tahlili.
Soʻz ma'nolarining oʻzgarish usullari: Metonimiya, metafora, sinonoimiya kabi til hodisalarining lugʻat boyligini boyitishdagi oʻrni, ularning paydo boʻlish sabablari va tasnifi.
Omonimlar, sinonimlar va antonimlar: Bu lugʻat birliklarining turlari, paydo boʻlish sabablari va ularning qoʻllanilishi haqida batafsil ma'lumot.
Tabular va evfemizm: Oʻzbek tilidagi tabular va evfemizmlarning oʻrganilishi, ularning maqsadi va qoʻllanilishi.
Frazeologiyaga kirish: Frazeologiyaning umumiy tushunchalari, uning oʻzbek tili lugʻat boyligini boyitishdagi oʻrni va ahamiyati.
Frazeologik birliklarning turlari: Frazeologik birliklarning paydo boʻlishi, tasnifi va qoʻllanilishi boʻyicha batafsil tahlil.
Frazeologik birliklarning semantik birliklari: Frazeologik birliklarning semantik birliklari va ularning oʻzaro aloqadorligi.
Frazeologik birliklarning uslubiy jihatdan farqlari: Frazeologik birliklarning uslubiy jihatdan farqlari va ularning oʻzbek tilining turli uslublarida qoʻllanilishi.
Frazeologik neologizmlar: Frazeologik neologizmlarning paydo boʻlish sabablari, turlari va qoʻllanilishi.
Qoraqalpoq tilida lugʻat boyligining shakllanishi: Oʻzbek, rus, arab, fors va boshqa tillardan oʻzlashtirilgan lugʻat boyligining oʻrganilishi.
Leksikografiya: Leksikografiyaning umumiy tushunchalari, lugʻatlar tuzishning ahamiyati va uning turlari.
Orfografik lugʻatlar: Orfografik lugʻatlarning ahamiyati va ularni tuzish mezonlari.
Terminologik lugʻatlar: Terminologik lugʻatlarning ahamiyati, turlari va qoʻllanilishi.