"Qaraqalpaq tilin oqıtıw metodikası" páninen lekciya tekstleri

Ushbu darslik Qoraqalpog'iston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligining Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti filologiya fakulteti III-kurs talabalari uchun "Qoraqalpoq tilini o'qitish metodikasi" fanidan tayyorlangan. Kitobda Qoraqalpoq tilini o'qitishning nazariy va amaliy usullari, zamonaviy pedagogik texnalogiyalar, turli o'qitish metodlari, dars shakllari, maqsad va vazifalari atroflicha yoritilgan.

Asosiy mavzular

Qoraqalpoq tilini o'qitish metodikasi faniga kirish: Qoraqalpoq tilini o'qitish metodikasi fanining obyekti, maktablarda uning ahamiyati, fanining maqsadi va vazifalari, o'qitishning asosiy tamoyillari, shakllari va metodlari haqida ma'lumot beriladi.
Qoraqalpoq tilini o'qitishning tamoyillari: Umumiy didaktik tamoyillar va qoraqalpoq tilini o'qitishga oid o'ziga xos tamoyillar, ya'ni ilmiylik, izchillik, nazariyani amaliyot bilan bog'lash, ko'rgazmalilik, yosh va individual xususiyatlarni hisobga olish tamoyillari tushuntiriladi.
Qoraqalpoq tilini o'qitish metodlari: Metodlarning turlari, o'qitishda qo'llaniladigan turli metodlar (bayon, suhbat, munozara, diskussiya), zamonaviy va interfaol metodlar, shuningdek, dars o'tish usullari haqida ma'lumot beriladi.
Fonetikani o'qitish metodikasi: Fonetikani o'qitishning ahamiyati va vazifalari, tovushli va tovushsiz unlilar, bo'g'in, urg'u, talaffuz qoidalari, talaffuzni takomillashtirish usullari tushuntiriladi.
Orfografiya va orfoepiyani o'qitish metodikasi: Orfografiya va orfoepiyani o'qitishning ahamiyati, qoraqalpoq orfografiyasining asosiy tamoyillari, o'qitish usullari, imlo qoidalari, diktant turlari, ularning ahamiyati haqida so'z yuritiladi.
Leksikani o'qitish usullari: So'z ma'nolari, sinonim, antonim, omonim, neologizm, arxaizm, dialektizm, terminlarni o'qitish usullari, so'z boyligini rivojlantirish usullari muhokama qilinadi.
Morfologiyani o'qitish metodikasi: Morfologiyani o'qitishning ahamiyati va vazifalari, so'z yasalishi usullari, so'z turkumlari (ot, sifat, fe'l, ravish), qo'shimchalar, ularning vazifalari, morfologiyani sintaksis bilan bog'lab o'qitish usullari tushuntiriladi.
Sintaksisni o'qitish metodikasi: Sintaksisning ahamiyati va vazifalari, gap bo'laklari, gapning turlari (sodda, qo'shma gaplar), gaplarning tuzilishi, ularning mazmun jihatdan farqlari, gaplarni to'g'ri tuzish va ularni ohang bilan to'g'ri ifodalash usullari tushuntiriladi.
Yozma mashqlarni o'tkazish va baholash usullari: Yozma mashqlarning turlari (diktant, hikoya, insho), ularni o'tkazish metodlari, baholash mezonlari va o'quvchilarning ijodiy ishlarini rivojlantirish usullari bayon etiladi.
Qoraqalpoq tilini o'qitishda o'quvchilarning so'z boyligini rivojlantirish: O'quvchilarni ma'noli, aniq, to'g'ri so'zlashga o'rgatish, so'z boyligini rivojlantirish usullari, zamonaviy usullarning qo'llanilishi, so'z boyligini oshirishda kitob va boshqa manbalarning o'rni haqida so'z boradi.
Qoraqalpoq tilini o'qitish bo'yicha sinfdan tashqari mashg'ulotlar: Fakultativ mashg'ulotlar, to'garaklar, olimpiadalar, ko'rgazmalar, devoriy gazeta nashr etish kabi sinfdan tashqari mashg'ulotlarning turlari, maqsad va ahamiyati, ularni tashkil etish usullari muhokama qilinadi.