Qaraqalpaq ruwları
Ushbu kitob Qoraqalpoq xalqining etnik kelib chiqishi, urug'-qabilalari, ularning genealogik tuzilishi, urug'larning rivojlanishi va hududiy joylashuvi haqida batafsil ma'lumot beradi. Kitobda qoraqalpoqlarning asosiy urug'lari bo'lgan Qong'irat, Muyten, Qitay, Qipshoq, Keneges, Mang'it va ularning keyingi tarmoqlari hamda ularning kelib chiqish tarixi o'rganiladi. Shuningdek, kitobda ushbu urug'larning urf-odatlari, migratsiyalari, ijtimoiy-siyosiy hayoti va qabilaviy tuzilmalari haqida ham qimmatli ma'lumotlar keltirilgan. Kitob Qoraqalpoq xalqining o'ziga xos madaniyatini va tarixiy shakllanishini tushunish uchun muhim manba hisoblanadi.
Asosiy mavzular
- Qong'irat urug'i: Ushbu bo'limda Qong'irat urug'ining kelib chiqishi, uning asosiy tarmoqlari (Qiyat, Ashamaly, Qoldawli, Qostamgali, Balgali, Kandekli, Qaramoyin, Teristamgali, Baqanli, Tiyekli, Irag'li, Baymaqli, Qazayaqli, Uyğir) va ularning ichki bo'linmalari, urug'larining joylashuvi va tarixiy rivojlanishi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Har bir tarmoqning o'ziga xos urug' nomlari va ularning ma'nolari keltirilgan.
- Muyten urug'i: Muyten urug'ining kelib chiqishi, asosiy tarmoqlari (Samat, Teli, Abiz, Kenetaw) va ularning genealogik tuzilishi hamda Qoraqalpoq etnosining shakllanishidagi o'rni haqida ma'lumotlar berilgan.
- Qitay urug'i: Qitay urug'ining kelib chiqishi, asosiy tarmoqlari (Bessary, Beksiyiq, Qazayaqli, Qayshili, Anna, Quyin, Ayteke, Sheriwshi, Manjuwli, Bokliktay, Qirq, Aralbay) va ularning ichki bo'linmalari, urug'larning joylashuvi va tarixiy o'rni haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Qipshoq urug'i: Qipshoq urug'ining kelib chiqishi, asosiy tarmoqlari (Qanli, Sang'murin, Estek, Qanjig'ali, Shunaq, Basar, Tolis, Yabi, Ariq, Jag'altay, Maylibalta, Jadik, Saltoyr) va ularning genealogik tuzilishi hamda joylashuvi haqida ma'lumot berilgan.
- Keneges urug'i: Keneges urug'ining kelib chiqishi, asosiy tarmoqlari (Aranshi, Aqtog'in) va ularning ichki bo'linmalari hamda Qoraqalpoq xalqining etnik tarkibida tutgan o'rni haqida ma'lumotlar berilgan.
- Mang'it urug'i: Mang'it urug'ining kelib chiqishi, asosiy tarmoqlari (Qarati topari, Saritay topari, Boz'tay topari, Jetimtay topari) va ularning ichki bo'linmalari, genealogik tuzilishi va tarixiy rivojlanishi haqida batafsil ma'lumot berilgan. Shuningdek, kitobda Mang'itlarning Qoraqalpoq xonlig'i davridagi roli ham yoritilgan.
- Qadimgi ko'chmanchi xalqlar: Qoraqalpoq urug'-qabilalarining qadimgi ko'chmanchi xalqlar, jumladan Saklar, Skiflar, Massagetlar, Torklar, Pecheneglar, Qanlilar, Qorako'bo'kilar, Polovtsiy (Qipchoqlar), Oltin O'rda va Noğay O'rdasi (Mang'itlar) bilan etnik va madaniy aloqadorligi haqida ma'lumotlar keltirilgan.