"Fizika" 6-klass
Ushbu kitob O‘zbekiston umumta'lim maktablarining 6-sinf o'quvchilari uchun mo'ljallangan bo'lib, fizika fanining asosiy tushunchalari, ya'ni modda tuzilishi, mexanik, issiqlik, elektr, yorug'lik va tovush hodisalari, shuningdek, ularning qonuniyatlari va tabiatda ham texnikada qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi. Kitobda qadimiy davrlardan hozirgi zamongacha bo'lgan fizika fani taraqqiyotining tarixiy yo'nalishlari, buyuk olimlar hayoti va ilmiy ishlari, shuningdek, turli tajribalar va masalalar bilan tanishish imkoniyati yaratilgan. Har bir bob oxirida keltirilgan savol va topshiriqlar o'quvchilarning bilimini mustahkamlashga yordam beradi. Qiziqarli tajribalar va amaliy mashg'ulotlar orqali fizika qonun-qoidalarini hayotga tadbiq etish ko'nikmalari shakllantiriladi.
Asosiy mavzular
- Zattıń dúzilisi haqqında dáslepki maǵlıwmatlar: Bu bobda zattıń dúzilisi, molekulalar, atomlar, diffuziya, massa hám tıǵızlıq sıyaqlı kóplegen túsinikler menen tanısıladı. Sonday-aq, Demokrit, Ar-Raziy, Beruniy hám Ibn Sina sıyaqlı ullı alımlardıń bul tarawǵa qosqan úlesleri sóz etiledi.
- Mexanikalıq qubılıslar haqqında dáslepki maǵlıwmatlar: Bul bobda denelerdiń mexanikalıq qozǵalısı, ilgerilemeli, aylanbalı hám terbelmeli qozǵalıslar, tezlik, jol, waqıt, mexanikalıq jumıs, energiya hám quwat túsinikleri, solardıń ólshem birlikleri hám qollanılıwı úyretiledi. Sonday-aq, basım, Paskal hám Arximed nızamları, rıchaglar, bloklar, qıya tegislik, vint, sına hám shıǵırıq sıyaqlı ápiwayı mexanizmler haqqında maǵlıwmat beriledi.
- Jıllılıq qubılısları haqqında dáslepki maǵlıwmatlar: Bul bobda jıllılıq derekleri, ıssılıqtıń jetkeriliwi (ótkizgishlik, konvekciya, nurlanıw), denelerdiń jıllılıqtan keńeyiwi, temperatura hám onı ólshew usılları, sonday-aq Farabiy, Beruniy hám Ibn Sinanıń jıllılıq qubılısları haqqındaǵı píkileri úyretiledi.
- Elektr qubılısları haqqında dáslepki maǵlıwmatlar: Bul bapta denelerdiń elektrleniwi, elektr toǵı haqqında túsinik, tok derekleri, turmısta elektr toǵınıń áhmiyeti, ápiwayı elektr shınjırı, úylerdegi elektr ásbapları hám elektr energiyasın únemlew usılları úyretiledi.
- Jaqtılıq qubılısları haqqında dáslepki maǵlıwmatlar: Bul bapta jaqtılıq derekleri, onıń tarqalıwı, Quyash hám Aydıń tutılıwı, jaqtılıqtıń shaǵılısıwı hám sınıwı, linzalar, sonday-aq raduga qubılısı, alıslıqlı kóziw sıyaqlı kóplegen jaqtılıq qubılısları úyretiledi.
- Seslik qubılıslar haqqında dáslepki maǵlıwmatlar: Bul bapta ses derekleri, olardıń qabıllanıwı, sestiń tarqalıwı, jańǵırıwı, ses shamaları, muzıkalıq sesler hám shawqımlar, ses hám salamatlıq, arxitektura akustikası sıyaqlı kóplegen túsinikler úyretiledi.