"Русский язык" 9-класс

Ushbu kitob 9-sinf umumiy o‘rta ta’lim maktablarining rus tilida ta’lim oladigan o‘quvchilari uchun mo‘ljallangan «Сложноподчиненное предложение» mavzusiga bag‘ishlangan bo‘lib, murakkab gaplarning tuzilishi, ularning turlari, hamda tinish belgilari qo‘llanilishini chuqur o‘rganishga qaratilgan. Kitobda oddiy va murakkab gaplar, ularning tarkibiy qismlari, grammatik asoslari, hamda turli xil sintaktik bog‘lanish usullari batafsil yoritilgan. Har bir mavzu misollar va mashqlar bilan mustahkamlanib, o‘quvchilarning lug‘at boyligini oshirish va nutq madaniyatini yuksaltirishga xizmat qiladi. Shuningdek, kitob tilshunoslikka oid turli tushunchalar, jumladan, frazeologiya, stilistika, fonetika, grafika, orfografiya, morfologiya, hamda dialektologiya kabi yo‘nalishlarni ham qamrab oladi. Kitob o‘quvchiga rus tilini mukammal o‘zlashtirish, matnni tahlil qilish va grammatik qoidalarni to‘g‘ri qo‘llash ko‘nikmalarini rivojlantirishda muhim qo‘llanma bo‘lib xizmat qiladi.

Asosiy mavzular

Murakkab gaplarga kirish: Murakkab gaplarning umumiy tavsifi, murakkab gaplarning turlari (qo‘shma, murakkab-bo‘ysundiruvchi, bo‘ysundiruvchisiz gaplar) hamda ularning o‘zaro bog‘lanish usullari tushuntirilgan.
Murakkab-bo‘ysundiruvchi gaplar: Murakkab-bo‘ysundiruvchi gaplarning tuzilishi, ularning qismlari, bo‘ysundiruvchi bog‘lovchilar va bog‘lovchi so‘zlar yordamida bog‘lanishi, hamda tinish belgilari qo‘llanilishi batafsil o‘rganilgan. Aniqlavchi, izohlovchi, aniqlovchi-bo‘lakli, sabab, natija, maqsad, shart, o‘rin, vaqt, obraz, daraja, o‘rin, to‘siq, sabab, natija, maqsad, shart, o‘rin, vaqt, obraz, daraja, o‘rin, to‘siq kabi turli ma’nodagi bo‘ysundiruvchi gaplar haqida ma’lumot berilgan.
Murakkab-qo‘shma gaplar: Murakkab-qo‘shma gaplarning tuzilishi, qo‘shuvchi, zidlovchi va ajratuvchi bog‘lovchilar yordamida bog‘lanishi, hamda tinish belgilari qo‘llanilishi tushuntirilgan.
Bo‘ysundiruvchisiz murakkab gaplar: Bo‘ysundiruvchisiz murakkab gaplarning tuzilishi, qismlari o‘rtasidagi ma’nodagi munosabatlar, hamda tinish belgilari qo‘llanilishi (vergul, nuqta-vergul, ikki nuqta, tire) batafsil bayon etilgan.
Turli bog‘lanishli murakkab gaplar: Murakkab gaplarda qo‘shma va bo‘ysundiruvchi, qo‘shma va bo‘ysundiruvchisiz, hamda barcha bog‘lanish usullarining birgalikda qo‘llanilishi tahlil qilingan.
Gap bo‘laklari: Gapning asosiy bo‘laklari (ega, kesim) va ikkinchi darajali bo‘laklari (aniqlovchi, to‘ldiruvchi, hol) turlari hamda ularning gapdagi o‘rni va vazifasi tushuntirilgan.
So‘zning morfologik va tarkibiy tahlili: So‘zning morfem tahlili (ildiz, qo‘shimcha, bosh yo‘nalish) va fonetik tahlili, hamda so‘zning ma’nolari (asosiy va ko‘chma) hamda lug‘aviy qiymati haqida ma’lumot berilgan.
O‘zbek tili va boshqa tillar: Rus tilining kelib chiqishi va boshqa tillar bilan aloqasi, shuningdek, o‘zbek tilining o‘ziga xos xususiyatlari va tarixiy rivojlanishi haqida so‘z yuritilgan.
Til uslublari: So‘zlashuv uslubi, rasmiy-ish yuritish uslubi, ilmiy uslub, publitsistik uslub, hamda badiiy uslublar turlari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari tahlil qilingan.