"Биология" 11-класс

Ushbu darslik umumta'lim maktablarining 11-sinflari hamda o'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi muassasalari o'quvchilari uchun mo'ljallangan bo'lib, rus tilida tayyorlangan. Kitobda ekologiya va hayotning umumiy qonuniyatlari, tabiat va jamiyatning o'zaro munosabatlari, bioresurslar va ulardan foydalanish, atrof-muhitni muhofaza qilish kabi muhim mavzular chuqur yoritilgan. Darslikda qator ilmiy tushunchalar, qonuniyatlar va nazariyalarning ilmiy asoslari, biologik jarayonlar va hodisalar o'rganiladi. Har bir mavzu oxirida nazariy bilimlarni mustahkamlash uchun nazorat savollari va topshiriqlar berilgan. Shuningdek, o'quvchilarning mustaqil ishlashi uchun qo'shimcha materiallar, jumladan, laboratoriya ishlari va izlanish mavzulari ham keltirilgan. Kitob tabiatshunoslik fanining nazariy va amaliy jihatlarini o'zlashtirishga qaratilgan. Unda zamonaviy biologiya va ekologiya yutuqlari, shuningdek, O'zbekistonning tabiatiga oid ma'lumotlar keng foydalanilgan.

Asosiy mavzular

• GLAVA I. ECOLOGIA VA HAYOT: Ushbu bobda ekologiyaning umumiy tushunchalari, uning predmeti va vazifalari, biologik tizimlar va ularning turlari, ekologik omillar, ularning turlari va organizmlarga ta'siri, shuningdek, tabiiy ekotizimlarning turlari va ularning xususiyatlari bayon etilgan.
• GLAVA II. UMUMBIOLOGIK QONUNIYATLAR EKOSISTEMA DARASI HAYOTNING: Ikkinchi bobda organizmlarning tuzilishi va funksiyalari, ularning o'zaro munosabatlari, ayniqsa, ekotizimlarning tuzilishi, funksiyalari va turlari, biotik va abiotik omillarning ta'siri, shuningdek, aholi va ekotizimlarning dinamikasi, populyatsiyalar strukturasining xususiyatlari keng yoritilgan.
• GLAVA III. UMUMIY QONUNIYATLAR BIOSFERA DARASI HAYOTNING: Uchinchi bobda biosferaning tuzilishi va funksiyalari, uning tarkibiy qismlari, biosferadagi modda va energiya aylanishi, evolyutsiyaning umumiy qonuniyatlari hamda biosferaning barqarorligi masalalariga bag'ishlangan. O'zbekistonning tabiiy ekotizimlari hamda ularning xususiyatlari ko'rib chiqilgan.
• GLAVA IV. Organizm dunyosining filogenezi: To'rtinchi bobda organizmlar dunyosining evolyutsiyasi, o'simliklar va hayvonlar dunyosining filogenezi, ularning tuzilishi, funksiyalari va rivojlanishida sodir bo'lgan evolyutsion o'zgarishlar o'rganiladi. Bu bobda organizmlarning turli tizimlarining evolyutsiyasi va ularning o'zgarishi batafsil tahlil qilingan.