"Fizika" 11-klass

Ushbu kitob Fizika fanining 11-sinf o'quvchilari uchun mo'ljallangan bo'lib, unda fizikaning asosiy bo'limlari, mavzulari va ularning mazmuni batafsil yoritilgan. Kitobda magnit maydoni, elektromagnitlik induksiya, elektromagnit tebranishlar va to'lqinlar, optika, salishtirmalilik nazariyasi, kvant fizikasi, atom va yadro fizikasi, atom energetikasining fizkaviy asoslari, elektromagnit to'lqinlar va ularning tarqalishi, radioaloqa, televidenie, hamda atom energiyasining fizkaviy asoslari kabi keng qamrovli mavzular o'rin olgan. Har bir mavzu nazariy qismlar, masalalarning yechilishi va nazorat savollari bilan boyitilgan. Kitob oxirida esa maqsadga muvofiq test topshiriqlari berilgan.

Asosiy mavzular

Magnit maydoni: Bu bo'limda magnit maydonining asosiy tushunchalari, magnit maydon kuch chiziqlari, magnit maydon indukciyasi, magnit oqimi, tokli o'tkazgichning magnit maydoni va uning qonunlari, magnit maydonida harakatlanuvchi zaryadlangan zarrachaga ta'sir etuvchi kuch (Lorens kuchi), tokli ramkaning aylantiruvchi momenti kabi mavzular yoritilgan. Shuningdek, magnit maydonining energiyasi hamda uning texnikada qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
Elektromagnitlik indukciya: Bu bo'limda elektromagnit indukciya hodisasi, induksiya yuzaga kelish sabablari, Faradey qonuni, o'zgaruvchan magnit maydonida hosil bo'ladigan indukciya EYUK va o'zlik indukciyasi, induktivlik kabi mavzular ko'rib chiqilgan. Elektromagnit tebranishlar va to'lqinlar, elektromagnit spektr hamda ularning tabiatimizdagi o'rni haqida batafsil ma'lumot berilgan.
Elektromagnit tebranishlar va to'lqinlar: Bu bo'limda kondensator va induktivlikdan iborat terberish konturida elektromagnit tebranishlar yuzaga kelishi, bu tebranishlarning davri va chastotasi, energiya almashinuvi, o'z-o'zidan to'xtovchi (o'chuvchi) tebranishlar hamda ularning sabablari, generatorlar yordamida to'xtovsiz tebranishlar hosil qilish kabi mavzular yoritilgan.
Salishtirmalilik nazariyasi: Bu bo'limda relyativistik mexanikaning asosiy tushunchalari, Galiley almashtirishlari, Lorens almashtirishlari, relyativistik tezliklar qo'shilishi, relyativistik massa va energiya orasidagi bog'liqlikning asosiy qonuni, relyativistik mexanikaning asosiy postulatlari kabi mavzular tahlil qilinadi.
Kvant fizikasi: Bu bo'limda kvant fizikasining paydo bo'lish sabablari, klassik fizika yutuqlari bilan izohlab bo'lmaydigan hodisalar, Planck nazariyasi, fotoeffekt, fotonlar, ularning impuls va energiyasi, hamda fotoeffektning texnikada qo'llanilishi kabi mavzular o'rganiladi.
Atom va yadro fizikasi: Bu bo'limda atom tuzilishi, Ruzerford modeli, Bor postulatlari, atom yadrosining tuzilishi, bog'lanish energiyasi, massa defekti, radioaktivlikning turlari, radioaktiv nurlanishning o'ziga xos qonuniyatlari, yadro reaksiyalari va ularning turlari, elementar zarralar va ularning o'zaro ta'sirlari kabi mavzular tahlil qilinadi.
Atom energetikasining fizkaviy asoslari: Bu bo'limda atom yadrosining parchalanishi, yadro reaksiyalari, ularning turlari, amaliyotda qo'llanilishi va xavfsizlik choralari hamda atom energetikasining O'zbekistondagi rivojlanishi kabi mavzular ko'rib chiqiladi.
Jaqtilik (yorug'lik) interferensiyasi va difraksiyasi: Bu bo'limda yorug'likning to'lqin tabiatiga dalil bo'luvchi hodisalar, ayniqsa, interferensiya va difraksiya hodisalari, ularning fizikaviy mohiyati, qonuniyatlari hamda texnikada qo'llanilishi ko'rib chiqiladi.
Jaqtilik dispersiyasi va polyarizatsiyasi: Bu bo'limda yorug'likning dispersiyasi, ya'ni turli ranglarga ajralish hodisasi, polyarizatsiya hodisasi, ularning turlari va shu hodisalarga asoslangan optik apparatlar hamda ularning qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
Infraqizil va ultrabinafsha nurlanishlar: Bu bo'limda elektromagnit spektrning infraqizil va ultrabinafsha nurlanishlar sohasi, ularning tabiatiga ko'ra turlari, xossalari hamda texnikada va kundalik hayotda qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
Rentgen nurlari va ularning texnikada qo'llanilishi: Bu bo'limda rentgen nurlarining kashf etilishi, xossalari, tabiatı va ularning tibbiyot, sanoat va boshqa sohalarda qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
Jaqtilik (yorug'lik) energiyasi va uning qonunlari: Bu bo'limda yorug'lik energetikasining asosiy tushunchalari, jumladan, yorug'lik kuchi, yorug'lik oqimi, yorug'lanish kabi mavzular va ularning qonuniyatlari, o'lchov birliklari, fotometriya hamda uning amaliyotda qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
Elektr maydonida zaryadlangan zarrachaning harakatlanishi: Bu bo'limda elektr maydonida zaryadlangan zarra harakatining asosiy qonuniyatlari, Lorens kuchi va uning qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
Elektromagnit tebranishlar va to'lqinlar: Bu bo'limda elektromagnit tebranishlarning yuzaga kelishi, ularning turlari, davri, chastotasi, energiya almashinuvi, hamda elektromagnit to'lqinlarning tarqalishi, tezligi, dispersiyasi, interferensiyasi va difraksiyasi kabi mavzular yoritilgan.
Salishtirma nazariyasi va relyativistik mexanika: Bu bo'limda relyativistik mexanikaning asosiy tushunchalari, Galiley va Lorens almashtirishlari, tezliklar va massaning relyativistik qonuniyatlari, relyativistik dinamika, massa va energiyaning bog'liqligi kabi mavzular yoritilgan.
Kvant fizikasi: Bu bo'limda kvant mexanikasining paydo bo'lishi, Planck nazariyasi, fotoeffekt, fotonlar, ularning impuls va energiyasi, hamda kvant mexanikasining muhim tushunchalari va qonunlari ko'rib chiqilgan.
Atom va yadro fizikasi: Bu bo'limda atom va yadro tuzilishi, ularning asosiy tushunchalari, radioaktivlik, yadro reaksiyalari, elementar zarralar va ularning o'zaro ta'sir etishlari kabi mavzular yoritilgan.
Atom energetikasining fizkaviy asoslari: Bu bo'limda atom yadrosining parchalanishi, yadro reaksiyalari, ularning turlari, amaliyotda qo'llanilishi va xavfsizlik choralari hamda atom energetikasining O'zbekistondagi rivojlanishi kabi mavzular ko'rib chiqiladi.
Jaqtilik (yorug'lik)ning asosiy tushunchalari: Bu bo'limda yorug'likning asosiy tushunchalari, jumladan, yorug'lik kuchi, yorug'lik oqimi, yorug'lanish kabi mavzular va ularning qonuniyatlari, o'lchov birliklari, fotometriya hamda uning amaliyotda qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.