Спортнинг циклик турлари билан шуғулланувчи истиқболли спортчиларни саралаш жараёнида машғулотлар самарадорлигини баҳолаш
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti sportning siklik turlari bilan shug'ullanuvchi istiqbolli sportchilarni saralash jarayonida mashg'ulotlar samaradorligini baholashga bag'ishlangan. Tadqiqotda sportchilarning morfofunksional xususiyatlari, yurak urish tezligining o'zgaruvchanligi hamda adaptiv-kompensator mexanizmlarining rolini o'rganish asosida sportchilarni saralash jarayonini takomillashtirishga qaratilgan usullar taklif etilgan.
Asosiy mavzular
- Sportchilarning morfofunksional xususiyatlari va yurak urish tezligining o'zgaruvchanligi: Tadqiqotda sportchilarning tana tuzilishi, biompedansometrik, fizimetrik va boshqa morfologik ko'rsatkichlari o'rganilgan. Yurak urish tezligining o'zgaruvchanligi (YUTY) indekslari tahlil qilinib, ularning sportchilarning tayyorgarlik darajasi va moslashuvchanligiga ta'siri ko'rsatilgan.
- Mashg'ulotlar samaradorligini baholash va sportchilarni saralash usullari: Sportchilarning tayyorgarlik jarayonida yurak urish tezligi ko'rsatkichlari asosida samaradorligini baholash usullari ishlab chiqilgan. Shuningdek, morfofunksional ko'rsatkichlar va adaptiv-kompensator mexanizmlarni hisobga olgan holda istiqbolli sportchilarni professional tanlash modeli taklif etilgan.
- Adaptiv-kompensator mexanizmlar va ularning ta'siri: Tadqiqotda sportchilarning organizmining adaptiv-kompensator mexanizmlarining yurak-qon tomir tizimi bilan aloqadorligi va ularning jismoniy yuklamalarga moslashuvidagi roli tahlil qilingan. Bu mexanizmlarning buzilishi sportchilarning holatiga salbiy ta'sir ko'rsatishi aniqlangan.