Mashrab dunyoqarashida tasavvufiy g‘oyalar tadqiqi
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc.03/30.12.2019.F.02.02 raqamli ilmiy kengash asosida tayyorlangan bo'lib, Jizzax davlat pedagogika universiteti ilmiy-tadqiqot ishlari rejalari doirasida amalga oshirilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi Boborahim Mashrabning diniy-tasavvufiy merosining umuminsoniy va insonparvarlik mohiyatini yoritish hamda uning jahon falsafiy tafakkuri rivojidagi oʻrnini ochib berishdan iboratdir. Avtoreferatda Boborahim Mashrabning hayoti va ijodi, uning falsafiy qarashlaridagi ma'naviy-tasavvufiy g'oyalar, xususan,
Asosiy mavzular
- Mashrabning dunyoqarashi va tasavvufiy g'oyalar: Boborahim Mashrabning diniy-tasavvufiy merosi, uning yassaviya, naqshbandiya, kubroviya tariqatlari targ'ibotchisi sifatida salaflar g'oyalarini ijtimoiy himoya tizimida adolat tamoyili darajasida tatbiq etgani tahlil qilinadi. Shuningdek, Mashrabning zamondoshlari bo'lgan mutafakkirlar So'fi Olloyor, Xojamnazar Huvaydo va Saido Nasafiy kabi ulug' allomalarning ta'limiy-axloqiy, diniy-tasavvufiy, vatan, millat toʻgʻrisidagi ilg'or fikrlarini yangi darajada talqin qilgani va bu yoshlar ma'naviy kamolotida birlamchi omilga ega ekanligi dalillanadi.
- Mashrabning ijodida tasavvuf ta'limoti: Mashrabning she'riyatida tasavvuf ta'limotining tahlili qilinadi. Shoirning tasavvufiy qarashlarining muhim xususiyatlari, jumladan, "zikr"ning mohiyati, uning ma'naviy-axloqiy ta'sirining tahlili o'rganiladi. Shuningdek, Mashrabning nafs tarbiyasi haqidagi qarashlari va uning ijtimoiy-ma'naviy merosi tahlil qilinadi.
- Mashrab dunyoqarashida barkamol inson va axloq: Mutafakkir Mashrab dunyoqarashida barkamol inson haqidagi g'oyalar talqini xususida fikr yuritiladi. Shoirning Fozil inson, gumanizm, vatanparvarlik, millatparvarlik kabi ijtimoiy-axloqiy qarashlari tahlil qilinadi. Mashrabning adabiy merosida ijtimoiy-ma'naviy qadriyatlarni targ'ib etuvchi g'oyalarining o'rni va ahamiyati yoritiladi.