Quymakorlik pechlari
Ushbu o'quv-uslubiy majmua "Quymakorlik pechlari" fanini o'qitish uchun tayyorlangan bo'lib, u talabalarga quyma ishlov berish texnologiyalarini chuqur o'rganishga yordam beradi. Majmuada fanining maqsadi, vazifalari, o'quv jarayonini tashkil etish uslublari, mavzularning mazmuni, nazariy va amaliy mashg'ulotlarning texnologik xaritalari, shuningdek, laboratoriya ishlarini tashkil etishga oid tavsiyalar keltirilgan. Kitobda foydalanilgan asosiy darsliklar va qo'shimcha adabiyotlar ro'yxati ham berilgan.
Asosiy mavzular
- 1-mavzu. Metallarni ishlab chiqarish usullarining bosqichlari: Ushbu mavzu metallurgiyaning qisqacha tarixi, temirga bo'lgan ehtiyojning ortishi va temir metallurgiyasining boshlang'ich davridagi yer o'choqlari haqida ma'lumot beradi. Unda qadimgi odamlar metallarni qanday o'zlashtirganligi va ulardan qanday buyumlar yasaganligi haqida gapiriladi.
- 2-mavzu. Domna pechi va uning tuzilishi: Bu mavzu domna pechining tuzilishi, uning asosiy qismlari, ularning vazifalari va ishlash prinsipi bilan tanishtiradi. Domna pechi 5-10 yil davomida uzluksiz ishlovchi shaxta pechi bo'lib, uning hajmi va tuzilishi haqida batafsil ma'lumot beriladi.
- 3-mavzu. Domna pechini ishga tushirish va unda kechadigan jarayonlar: Ushbu mavzu yangi qurilgan yoki ta'mirlangan domna pechlarini ishga tushirish tartibi va unda kechadigan asosiy fizik-kimyoviy jarayonlar haqida ma'lumot beradi. Temir oksidlarning qaytarilishi, uglerod bilan reaktsiyasi va shlakning hosil bo'lishi kabi jarayonlar batafsil tushuntiriladi.
- 4-mavzu. Domna pechining mahsulotlari va ularni pechdan chiqarish: Mavzu domna pechining asosiy mahsulotlari bo'lgan cho'yan va uning turlari (qayta ishlanadigan, quyma, legirlangan) hamda ularning xossalari haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, shlak, domna gazi va koloshnik changlarining ham sanoatda qo'llanilishi haqida gapiriladi.
- 5-mavzu. Cho'yan ishlab chiqarishda foydalaniladigan materiallar: Bu mavzu cho'yan ishlab chiqarishda ishlatiladigan asosiy materiallar, xususan, temir rudalari, ularning tarkibi, xossalari va geologik konlari haqida ma'lumot beradi. Har bir temir rudasining o'ziga xos xususiyatlari va ulardan qanday cho'yan olinishi haqida batafsil tushuntiriladi.
- 6-mavzu. Rudalarni boyitishning asosiy usullari: Mavzu rudalarni boyitishning asosiy usullari, jumladan, maydalash, saralash, yuvish va elektromagnit usulda boyitish haqida ma'lumot beradi. Rudalarni qanday qilib tozalash va ularning sifatini yaxshilash usullari tushuntiriladi.
- 7-mavzu. Yoqilgʻilar xili, tarkibi va xossalari: Bu mavzu metallurgiyada ishlatiladigan turli xil yoqilgʻilar, ularning tarkibi va xossalari haqida ma'lumot beradi. Jumladan, toshkoʻmir koksi, koks gazi, generator gazi, tabiiy gaz va mazutning xususiyatlari va ulardan foydalanish usullari tushuntiriladi.
- 8-mavzu. Konvertordagi suyuq choʻyan sathiga kislorod haydash yoʻli bilan poʻlat ishlab chiqarish: Ushbu mavzu Bessemer va Tomas konvertorlari yordamida poʻlat ishlab chiqarish usullari, ularning kamchiliklari va afzalliklari haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, konvertorning tuzilishi va ishlash jarayonlari batafsil tushuntiriladi.
- 9-mavzu. Marten pechlarida poʻlatlar ishlab chiqarish usullari: Marten pechlarida poʻlat ishlab chiqarish usullari, ularning tuzilishi va ishlash prinsipi haqida ma'lumot beradi. Ushbu usulning afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek, pechlarni ishga tushirish tartibi va ularning umumiy koʻrsatkichlari haqida batafsil tushuntiriladi.
- 10-mavzu. Ikki vannali marten pechlarida poʻlat ishlab chiqarish: Mavzu ikki vannali marten pechlarida poʻlat ishlab chiqarish usullari va elektr pechlarida poʻlat ishlab chiqarish haqida ma'lumot beradi. Ikki vannali marten pechlarining afzalliklari va elektr pechlarining qo'llanilishi haqida gapiriladi.