Sug‘oriladigan gipsli tuproqlar unumdorligini baholash va ulardan samarali foydalanish yo‘llari (Mirzaobod tumani tuproqlari misolida)
Ushbu dissertatsiya O'zbekistonning Sirdaryo viloyati Mirzaobod tumanidagi sug'oriladigan gipsli tuproqlarning unumdorligini baholash va ulardan samarali foydalanish yo'llarini aniqlashga bag'ishlangan. Tadqiqotda tuproqlarning morfologik, agrofizikaviy, agrokimyoviy va fizik-kimyoviy xossalari, gips shakllari, gipsli qatlam chuqurligi va qalinligining tuproq xossalariga ta'siri o'rganilgan. Tadqiqot natijalarida gipsli tuproqlarning unumdorligini oshirish va ulardan samarali foydalanish bo'yicha ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Gipsli tuproqlarning morfologik va fizik-kimyoviy xossalari: Tadqiqotda gipsli tuproqlarning morfogenetik xususiyatlari, mexanik tarkibi, suvda oson eruvchi tuzlar va gips miqdori bo'yicha kimyoviy tahlil ma'lumotlari asosida tahlil qilingan. Tuproq profilining o'rta va quyi qismlarida gips miqdorining ortishi bilan zichlanish darajasi oshishi aniqlangan.
- Gipsli tuproqlarning unumdorligini baholash: Gips miqdorini hisobga olgan holda gipslashganlik darajalari bo'yicha pasaytiruvchi bonitirovkalash koeffitsiyentlari ishlab chiqilgan. Natijada, sug'oriladigan gipsli tuproqlarni sifat jihatidan baholash uslubi takomillashtirilgan.
- Gipsli tuproqlardan samarali foydalanish yo'llari: Tuproqlarni chuqur yumshatish, organik va noorganik o'g'itlardan foydalanish, sug'orish me'yorlariga amal qilish hamda sho'r yuvish ishlarini sifatli o'tkazish orqali gipsli tuproqlar unumdorligini oshirish va ulardan samarali foydalanish tavsiya etilgan.