Kondensirlangan muhitlardagi relaksatsion jarayonlar va ularni yorug‘likning kombinatsion sochilish spektrida namoyon bo‘lishi
Ushbu dissertatsiya kondensirlangan muhitlardagi relaksatsion jarayonlarni va ularning yorug'likning kombinatsion sochilish spektrida namoyon bo'lishini o'rganadi. Tadqiqotda molekulalarning tebranma va aylanma harakati bilan bog'liq relaksatsion jarayonlarning qonuniyatlari optik spektrlar yordamida tadqiq qilingan. Ishda kvant-kimyoviy hisoblashlar, Raman va infraqizil spektroskopiya usullaridan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari asosida molekulalarning strukturasi, ularning energetik sathlari va ulararo ta'sirlarining optik spektrlariga ta'siri tahlil qilingan. Ilmiy yangilik sifatida H-bog'lanishning yashash vaqtini aniqlash metodikasi ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari yangi kimyoviy moddalarni sintez qilishda va boshqa ilmiy-amaliy yo'nalishlarda qo'llanilishi mumkin.
Asosiy mavzular
- Kondensirlangan muhitlardagi relaksatsion jarayonlar: Dissertatsiyada kondensirlangan muhitlarning molekulalari o'rtasidagi o'zaro ta'sirlar, ularning tebranma va aylanma harakatlari natijasida yuzaga keladigan relaksatsion jarayonlar optik spektrlar orqali o'rganilgan. Turli uglevodorod molekulalarining optik spektrlaridagi o'zgarishlar tahlil qilingan.
- Yorug'likning kombinatsion sochilish (YKS) va infraqizil (IQ) spektroskopiyasi: Tadqiqotda YKS va IQ spektroskopiya usullaridan foydalanilgan. Bu usullar orqali molekulalarning strukturasini, atomlar orasidagi bog'lanishlarni va ularning dinamikasini o'rganish imkoniyati mavjudligi ko'rsatilgan.
- Kvant-kimyoviy hisoblashlar va molekulyar modellashtirish: Molekulalarning elektron strukturasini aniqlash, atomlar orasidagi masofalar va burchaklarni hisoblash uchun kvant-kimyoviy usullardan va kompyuter modellashtirishdan foydalanilgan. Bu usullar orqali olingan natijalar eksperimental ma'lumotlarni tasdiqlashda muhim rol o'ynagan.
- H-bog'lanishlar va ularning spektrlarga ta'siri: Molekulalararo H-bog'lanishlarning mavjudligi va ularning YKS va IQ spektrlarga ta'sirini o'rganish tadqiqotning asosiy yo'nalishlaridan biri bo'lgan. H-bog'lanishlarning yashash vaqtini aniqlash hamda uning chastotaga bog'liqligi tahlil qilingan.