O'zbekiston invaziv florasi: zamonaviy holati, ayrim turlarining bioekologik hususiyatlari va ularga qarshi kurash usullari

Mazkur avtoreferat O'zbekistonning invaziv florasi, ya'ni mamlakatimizga boshqa hududlardan kirib kelgan va mahalliy o'simliklar bilan raqobatlashayotgan o'simlik turlari haqida. Tadqiqotda bu o'simliklarning zamonaviy holati, ularning bioekologik xususiyatlari, O'zbekiston florasidagi o'rni, tarqalishi, shuningdek, ularga qarshi kurashish usullari ilmiy asosda yoritilgan. Tadqiqot natijasida O'zbekiston florasida 252 turdagi adventiv o'simlik aniqlangan, shuningdek, yangi invaziv turlarning mavjudligi, ularning hayotiy shakllari, kelib chiqish hududlari, ekologik makonlari, invazivlik maqomi va tarqalish sabablari batafsil o'rganilgan. Invasiveplants.uz veb-saytining yaratilishi va gerbitsidlarning samaradorligi bo'yicha tadqiqotlar ham keltirilgan. Ushbu ish mamlakatimizda biologik xilma-xillikni saqlash va ekologik xavfsizlikni ta'minlashga hissa qo'shadi.

Asosiy mavzular

O'zbekiston florasining taksonomik tarkibi va invazivlik statusi: Tadqiqot natijasida O'zbekiston florasida 252 turdagi adventiv o'simlik aniqlangan. Ulardan 31 tasi tasodifan uchragan, 177 tasi tabiiylashgan va 44 tasi invaziv tur hisoblanadi. Eng ko'p tur bilan Asteraceae oilasi ajralib turadi.
Yangi invaziv turlarning aniqlanishi: O'zbekiston florasi uchun Tragopogon graminifolius, Ranunculus sardous, Anthriscus caucalis, Cynosurus echinatus kabi yangi invaziv o'simlik turlari aniqlangan.
Adventiv turlarning hayotiy shakli, kelib chiqishi va ekologik makonlari: Adventiv turlarning aksariyati bir yillik hayotiy shaklga ega. Ular asosan Osiyo, Yevropa va Afrika qit'alaridan kirib kelgan. Ko'pchilik turlar qishloq xo'jaligi va ruderal hududlarda tarqalgan.
Invaziv turlarning invazivlik maqomi va tarqalish sabablari: Bidens frondosa, Xanthium orientale, Ailanthus altissima kabi agresiv invaziv turlarning yuqori invazivlik maqomi aniqlanib, ularning muvaffaqiyatli tarqalish sabablari ilmiy asoslangan.
Invaziv o'simliklarga qarshi kurash usullari va veb-sayt yaratilishi: Bidens frondosa, Xanthium orientale, Rhaponticum repens, Cuscuta campestris kabi invaziv va karantin o'simliklarga qarshi kurashda Gerbisidlarning (Glifosat) samaradorligi aniqlangan. Shuningdek, invaziv o'simliklar haqida ma'lumot beruvchi invasiveplants.uz veb-sayti yaratilgan.