Биостимуляторларнинг Crotalaria juncea ўсимлигини ўсиши, ривожланиши ва ҳосилдорлигига таъсири

Ushbu doktorlik dissertatsiyasi avtoreferatida "Crotalaria juncea" o'simligining o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga biosimulyatorlarning ta'siri Jizzax viloyati sharoitida tadqiq etilgan. Tadqiqotda biosimulyatorlarning urug' unuvchanligi, o'simlikning o'sishi, rivojlanishi, hosil elementlarining shakllanishi, fotosintetik va simbiotik faoliyati, don va ko'k massa hosildorligi hamda sifat ko'rsatkichlariga ta'siri o'rganilgan. Tadqiqot natijalari bo'yicha optimal muddat va me'yorlarda "Uzgumi" va "Geogumat" biosimulyatorlarini qo'llash tavsiya etilgan.

Asosiy mavzular

Tadqiqotning dolzarbligi va zaruriyati: Jahon miqyosida Crotalaria juncea turkumining 500 dan ortiq turi mavjud bo'lib, ular asosan tola olish uchun yetishtiriladi. Global iqlim o'zgarishlari sharoitida tola ishlab chiqarish va oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlash dolzarb muammolar qatoriga kiradi. O'zbekiston sharoitida mazkur o'simlikni rivojlantirish va uning hosildorligini oshirish muhim ahamiyat kasb etadi.
Tadqiqotning ob'ekti va predmeti: Tadqiqot ob'ekti sifatida Jizzax viloyati o'tloqi bo'z tuproqlari, Crotalaria juncea L. o'simligi, "Uzguumi" va "Geogumat" biosimulyatorlari olingan. Tadqiqot predmeti esa o'simlikning o'sishi, rivojlanishi, hosil hosil bo'lishi, fotosintetik faoliyati, hosildorligi va iqtisodiy samaradorligi hisoblanadi.
Tadqiqot usullari va ilmiy yangiligi: Tadqiqotda dala va laboratoriya tajribalari, kuzatuvlar, o'lchovlar, statistik tahlillar qo'llanilgan. Tadqiqotning ilmiy yangiligi shundaki, Jizzax viloyati tuproq-iqlim sharoitida Crotalaria juncea o'simligidan yuqori hosil olishda "Uzguumi" va "Geogumat" biosimulyatorlarini qo'llashning optimal muddat va me'yorlari ishlab chiqilgan.
Tadqiqot natijalari va tavsiyalar: Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, "Geogumat" biosimulyatorini qo'llash o'simlikning o'sishi, rivojlanishi va hosildorligini sezilarli darajada oshiradi. Xususan, don hosildorligini 19,6 ts/ga ga, ko'k massa hosildorligini esa 500 ts/ga ga yetkazish mumkin. Shuningdek, ushbu biosimulyatorlar tuproq unumdorligini va mikroorganizmlar faolligini ham oshiradi. Tadqiqot natijalari asosida fermer xo'jaliklari uchun tavsiyalar ishlab chiqilgan.