Sulaymon Boqirg‘oniy tasavvufiy qarashlarining falsafiy asoslari
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekistonning buyuk mutasavvifi, shoiri va mutafakkiri Sulaymon Boqirgʻoniyning tasavvufiy qarashlarining falsafiy asoslarini tadqiq etishga bagʻishlangan. Tadqiqotda mutasavvifning hayoti, ijodi, ilmiy-ma'rifiy merosi, dunyoqarashi, falsafiy-axloqiy g'oyalari hamda tasavvuf ta'limotiga qo'shgan hissasi ilmiy-nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilingan. Sulaymon Boqirgʻoniyning ijtimoiy-siyosiy qarashlari, inson haqidagi falsafiy mulohazalari, uning ma'naviy-axloqiy merosi va uning tarbiya masalalariga ta'siri atroflicha oʻrganilgan. Tadqiqotda, shuningdek, zamonaviy Oʻzbekiston jamiyatida ma'naviy-axloqiy tarbiya va komil insonni tarbiyalashda mutasavvif gʻoyalarining ahamiyati ham koʻrsatib berilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish: Tadqiqot mavzusining dolzarbligi va zarurati, maqsadi va vazifalari, obyekti va predmeti, ilmiy yangiligi, amaliy ahamiyati hamda tadqiqot natijalarining ishonchliligi bayon etilgan. Shuningdek, tadqiqotning respublika fan va texnologiyalar rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga mosligi va tadqiqot natijalarining joriy etilishi boʻyicha ma'lumotlar keltirilgan.
- Sulaymon Boqirgʻoniy yashagan davr: ijtimoiy-siyosiy muhit, ma'naviy-madaniy hayot, mutasavvif dunyoqarashi genezisining metodologik asoslari: Ushbu bobda Sulaymon Boqirgʻoniy dunyoqarashi shakllanishining ma'naviy-ma'rifiy asoslari, uning Yassaviylik tariqatining munosib davomchisi ekanligi, mutasavvif ma'naviy merosining tasavvufiy-falsafiy tahlili ochib berilgan. Shuningdek, Movarounnahrning jahon tamadduniga, jumladan, ilm, fan, falsafa, din, san'at rivojiga qoʻshgan hissasi, buyuk siymolar va allomalar faoliyati haqida soʻz boradi.
- Mutasavvif ma'naviy merosida tasavvuf va falsafaning umumnazariy masalalari tahlili: Ikkinchi bobda Sulaymon Boqirgʻoniy tasavvufiy-falsafiy qarashlarining metodologik tahlili, inson borligʻiga oid gʻoyalarining tasavvufiy-falsafiy talqini,
- Yangi Oʻzbekistonda ma'rifatli jamiyat qurishda Sulaymon Boqirgʻoniy tasavvufiy qarashlarining oʻrni: Uchinchi bobda ma'rifat kategoriyasining mutasavvif falsafiy qarashlaridagi oʻrni, milliy va umuminsoniy qadriyatlarning oʻzaro aloqadorligi, ijtimoiy ziddiyatlarni bartaraf etishga qaratilgan ijtimoiy hamjihatlik, bagʻrikenglik, murosaviylik singari ma'naviy-ma'rifiy gʻoyalari tahlil qilingan.
- Xulosa: Dissertatsiyada olib borilgan tadqiqotlar natijasida Sulaymon Boqirgʻoniyning ijodi va tasavvufiy qarashlarining ilmiy-nazariy va amaliy ahamiyati boʻyicha xulosalar chiqarilgan. Tadqiqot natijalari asosida ilmiy va amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.