Махаллий хом ашёлардан кам қовушқоқликка эга бўлган КМЦ олиш технологиясини яратиш
Ushbu kitob mahalliy xom ashyolardan kam yopishqoqlikka ega bo'lgan karboksimetiltsellyuloza (KMTs) olish texnologiyasini yaratishga bag'ishlangan. Unda tsellulozaning xossalari, olinish usullari va qo'llanilish sohalari, shuningdek, KMTsning xossalari va ularni aniqlash usullari batafsil yoritilgan. Kitobda, shuningdek, O'zbekistonda mavjud bo'lgan mahalliy xom ashyolardan, jumladan, topinambur o'simligidan KMTs olish texnologiyasi ham ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Tsellyuloza va uning hosilalari: Tsellyulozaning tuzilishi, xossalari (fizik, kimyoviy, mexanik), olinish usullari (sulfatli, sulfitli, natronli) va qo'llanilish sohalari (to'qimachilik, qog'oz sanoati, qurilish, tibbiyot va boshqalar) haqida ma'lumotlar berilgan.
- Karboksimetiltsellyuloza (KMTs): KMTsning olinish usullari, xossalari (qovushqoqlik, eruvchanlik, barqarorlik), qo'llanilish sohalari (oziq-ovqat sanoati, neft sanoati, qurilish, kosmetika) va sifatini aniqlash usullari (namlik miqdori, asosiy modda miqdori, almashinish darajasi, qovushqoqlik) batafsil yoritilgan.
- Mahalliy xom ashyodan KMTs olish texnologiyasi: O'zbekiston sharoitida topinambur o'simligidan KMTs olish texnologiyasi ishlab chiqilgan. Bunda topinamburni tayyorlash, ishqoriy ishlov berish, karboksimetilatsiya, tozalash va quritish bosqichlari batafsil bayon etilgan.
- Tsellyulozaning reaksiyaga kirishuvchanligi: Tsellyulozaning reaksiyaga kirishuvchanligi, unga ta'sir etuvchi omillar (tuzilishi, kristallik darajasi, polimerlanish darajasi) va tsellyulozani modifikatsiyalash usullari haqida ma'lumot berilgan.
- Atrof muhitni muhofaza qilish: KMTs ishlab chiqarishda atrof muhitni muhofaza qilish, chiqindilarni kamaytirish va ularni utilizatsiya qilish usullari, hamda ekologik xavfsizlik talablari ko'rib chiqilgan.
- Iqtisodiy qism: KMTs ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi, tannarxni kamaytirish yo'llari va investitsiya loyihalarining iqtisodiy bahosi tahlil qilingan.