Сурхондарё вилояти тупроқ-иқлимига мос гилос навлари, пайвандтагларини танлаш ва кўчатини етиштиришнинг самарали усулларини ишлаб чиқиш
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Surxondaryo viloyatining tuproq-iqlim sharoitiga mos keladigan gilos navlari va payvandtaglarni tanlash, hamda ularni yetishtirishning samarali usullarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqot natijasida ushbu hududda yuqori hosil beradigan, kasalliklarga chidamli va ertapishar navlar aniqlanib, ko'chat yetishtirishning ilg'or texnologiyalari taklif etilgan. Xususan, qishki payvandlash usullarining samaradorligi, suv va issiqlikka chidamliligi bo'yicha qimmatli ma'lumotlar keltirilgan. Tadqiqot yakunida S. viloyatida intensiv gilos bog'lari barpo etish va yuqori sifatli ko'chatlar yetishtirish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Gilos navlari va payvandtaglarni tanlash: Surxondaryo viloyatining tuproq-iqlim sharoitiga mos keladigan ertapishar, yuqori hosil beradigan va kasalliklarga chidamli gilos navlari (Sammit, Bigarren Hatif Burlat) hamda qurg'oqchilik va issiqqa chidamli, vegetativ usulda ko'payadigan payvandtaglar (Colt, Maxma Delbard® 14 Brokforest) aniqlangan.
- Gilos ko'chatlarini yetishtirishning samarali usullari: Qishki payvandlash usullarining samaradorligi tadqiq qilingan. Xususan, ko'chatlar tug'ilishini oshirishda avgust oyining oxirgi o'n kunligida (21-31/VIII) kurtak payvand qilish hamda fevral oyining ikkinchi o'n kunligida qishki kalemcha payvand qilish eng samarali usullar ekanligi aniqlangan.
- Gilos navlarining iqtisodiy samaradorligi: Tadqiqot natijalari asosida samarali payvandtaglar va usullar yordamida yetishtirilgan gilos ko'chatlarining iqtisodiy samaradorligi tahlil qilingan. Misol uchun, Lapins navining Colt payvandtagida ko'paytirilishi yuqori sof foyda va rentabellikni ta'minlashi isbotlangan.