Ультрабинафша нурлари ёрдамида гилос мевасини сақлаш муддатини узайтириш технологиясини такомиллаштириш
Ushbu avtoreferat O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tomonidan 2024 yilda chop etilgan «ULTRAVIOLET NURLARI YORDAMIDA GILOS MEVASINI SAQLASH MUDDATINI UZAYTIRISH TEXNOLOGIYASINI TAKOMILLASHTIRISH» nomli dissertatsiya asosida tayyorlangan. Tadqiqotda gilos mevasini saqlash muddatini uzaytirish uchun ultrabinafsha (UV) nurlaridan foydalanishning samaradorligi o‘rganilgan. Xususan, UV nurlarining turli parametrlari (masofa, vaqt, intensivlik) ta’sirida gilos mevasining sifat o‘zgarishlari, kimyoviy tarkibi, vitaminlar va mikroelementlar saqlanishi tadqiq etilgan. Tadqiqot natijasida gilosni UV nurlari bilan ishlov berishning optimal parametrlari aniqlanib, mavjud texnologiyalarni takomillashtirish va yangi UV qurilmasini ishlab chiqish bo‘yicha tavsiyalar berilgan. Shuningdek, ushbu ishlanmalar «Sunny Land Products» MCHJda amaliyotga joriy etilgan bo‘lib, natijada mahsulotni saqlash muddatini 2-3 barobar uzaytirish va iqtisodiy samaradorlikni oshirishga erishilgan.
Asosiy mavzular
- Gilos mevasini saqlash muddatini uzaytirish uchun UV nurlaridan foydalanishning optimallashtirilgan texnologiyasi: Tadqiqotda gilos mevasini ultrabinafsha (UV) nurlari yordamida ishlov berish va saqlash muddatini uzaytirish bo‘yicha yangi texnologiya taklif etilgan. Optimal ishlov berish parametrlari (masofa, vaqt, intensivlik) aniqlanib, gilosning sifat ko‘rsatkichlari (yorqinlik, qattiqlik, vitamin va mineral tarkibi) saqlanishi isbotlangan.
- UV nurlarining gilos mevasining kimyoviy tarkibiga ta'siri: UV nurlanishining gilos mevasining kimyoviy tarkibiga ta'sirini o‘rganish natijasida vitaminlar, mikroelementlar, shuningdek, qand va kislotalik darajasining saqlanishi bo‘yicha ilmiy xulosalar chiqarilgan. Namuna №2 (35 sm masofa, 6 daqiqa) ishlov berish eng maqbul natijalarni berganligi aniqlangan.
- UV nurlari bilan ishlov berishning samaradorligi va joriy etilishi: Tadqiqotda ishlab chiqilgan UV qurilmasi va texnologiyasi «Sunny Land Products» MCHJda amaliyotga tatbiq etilgan. Natijada, mahsulotni saqlash muddatini 2-3 barobar uzaytirish va iqtisodiy samaradorlikni oshirishga erishilgan. Ishlab chiqarish hajmi 1,9 barobar oshib, xomashyo yo‘qotilishi 12% ga kamaygan.