Markaziy Qizilqum fosforitlaridan ammoniy va kalsiy polifosfatlarini olish texnologiyasini yaratish
Ushbu avtoreferat Markaziy Qizilqum fosforitlaridan foydalanib, kaltsiy va ammiak polifosfatlarini olish texnologiyasini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda fosforit xomashyosidan olingan ekstraksion fosfor kislotasini konsentrlash, uni gazsimon ammiak bilan neytrallash hamda hosil bo'lgan mahsulotlarni termik ishlovdan o'tkazish jarayonlari o'rganilgan. Olingan natijalar asosida yangi avlod fosforli o'g'itlar ishlab chiqarish texnologiyalari yaratilgan bo'lib, ular qishloq xo'jaligida mahsulotdorlikni oshirish va import o'rnini bosuvchi eksportbop mahsulotlar ishlab chiqarishga hissa qo'shadi. Tadqiqotda ishlab chiqilgan texnologiyalarning texnik-iqtisodiy samaradorligi ham hisoblab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Fosforitlardan kaltsiy va ammiak polifosfatlarini olish texnologiyasi: Markaziy Qizilqum fosforitlaridan olingan ekstraksion fosfor kislotasini (EFK) konsentrlash va uni gazsimon ammiak bilan neytrallash orqali kaltsiy va ammiak polifosfatlarini olish jarayonlari o'rganilgan. Kimyoviy-mineralogik tahlillar, rentgenografiya, IQ-spektroskopiya va boshqa usullar yordamida olingan mahsulotlarning tarkibi va xossalari aniqlangan. Optimal texnologik parametrlar aniqlanib, amaliyotga tatbiq etish uchun texnik-iqtisodiy asoslashlar keltirilgan.
- Kaltsiy polifosfatlarini olish texnologiyasi: Fosforitlardan olingan ekstraksion fosfor kislotasini (EFK) yordamida kaltsiy polifosfatlarini olish jarayonlari, jumladan, fosforitlarni parchalash va hosil bo'lgan mahsulotlarni termik degidratatsiya qilish usullari o'rganilgan. R qiymatining (R=1,33-2,04) ta'siri, harorat va ishlov berish davomiyligining mahsulotning kimyoviy tarkibiga va polimerlanish darajasiga ta'siri tadqiq etilgan.
- Ammiak polifosfatlarini olish texnologiyasi: Markaziy Qizilqum fosforitlaridan olingan konsentrlangan EFKni gazsimon ammiak bilan neytrallash va hosil bo'lgan ammoniy fosfatni termik degidratatsiya qilish orqali ammiak polifosfatlarini olish texnologiyasi ishlab chiqilgan. Neytrallash jarayonining maqbul texnologik omillari aniqlanib, natijada olingan mahsulotning kimyoviy tarkibi va boshqa xossalari o'rganilgan.