Garmoniya. musiqa asarlar tahlili

Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi tomonidan Shaxrisabz davlat pedagogika instituti tomonidan tayyorlangan “Garmoniya. Musiqa asarlar tahlili” fanidan o‘quv-uslubiy majmuasidir. Kitobda garmoniya fanining asosiy tushunchalari, akkordlar, musiqiy faktura, to‘rt ovozli tuzilma, ovoz yo‘nalishi, akkordlarning garmonik va melodik qo‘shilishi, basni garmoniyalash, variatsiya shakllari, rondo shakli turlari, sonata shakli kabi mavzular chuqur o‘rganilgan. Shuningdek, amaliy mashg‘ulotlar uchun topshiriqlar va musiqa materiallari ham keltirilgan.

Asosiy mavzular

To‘rt ovozli tuzilma. Ovoz yo‘nalishi: To'rt ovozli tuzilmaning tuzilishi, undagi ovozlarning nomlanishi va ularning yo'nalishlari, akkordlarning joylashuvi va ularning turli holatlari haqida ma'lumot beriladi. Ovoz yo'nalishining harakatlari, jumladan, parallel, qarama-qarshi, qiyshiq va to'g'ri harakatlar tushuntiriladi.
Akkordlarning garmonik va melodik qo‘shilishi: Akkordlarning garmonik va melodik qo'shilishining nazariy va amaliy jihatlari, ularning o'zaro nisbatlari, umumiy tovushlar, melodik yo'nalish qoidalari tahlil qilinadi. Garmonik va melodik qo'shilishning turlari va ularning qo'llanilishi bo'yicha namunalar ko'rsatiladi.
Kuyni garmoniyalashga misollar yechish: Kuyni garmoniyalashning nazariy qoidalari amaliy misollar orqali tushuntiriladi. Turli shakldagi kuylarni garmoniyalash bo'yicha mashqlar va ularning yechimlari keltirilgan.
Akkordning o‘rin almashuvi qo‘llanilishi: Akkordlarning o'rin almashuvining ahamiyati, uning turlari va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Akkordning o'rin almashuvining musiqa asarlaridagi roli va uning ifodaviy imkoniyatlari tahlil qilinadi.
Basni garmoniyalashga misollar yechish tersiya sakrashlar: Basni garmoniyalashning nazariy qoidalari va tersiya sakrashlar bo'yicha amaliy misollar yechiladi. Bas tovushining qo'shiq kuylarini garmoniyalashda ahamiyati tushuntiriladi.
Davriya turlari-bir qismli va rivojlangan bir qismli shakldagi asarlarni tahlil qilish: Davriya turlari, jumladan, bir qismli va rivojlangan bir qismli shakllardagi asarlarni tahlil qilish bo'yicha ma'lumot beriladi. Davriyaning tuzilishi, uning jumlalari va shakllanishi tahlil qilinadi.
Oddiy ikki qismli shakl- reprizasiz va reprizali shakldagi asarlarni tahlil qilish: Oddiy ikki qismli shaklning reprizasiz va reprizali turlari haqida tushuncha beriladi. Ikki qismli shakldagi asarlarning tuzilishi, mavzu almashinuvi va qo'llanilishi tahlil qilinadi.
Oddiy ikki qismli shaklli o‘zbek xalq kuylaridan namunalarni tahlil qilish: O'zbek xalq kuylaridagi ikki qismli shakllarning o'ziga xos xususiyatlari va ularning tahlili ko'rib chiqiladi. Mavzular yuzasidan namunalar tahlil qilinadi.
Rivojlangan ikki qismli shakldagi asarlarni tahlil qilish: Rivojlangan ikki qismli shaklning tuzilishi, mavzu rivojlanishi va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Ikki qismli shakldagi asarlarning tahlili uchun namunalar keltirilgan.
Oddiy uch qismli shakl turlari – o‘rta qismi bir mavzuli yoki kontrastli bo‘ladigan asarlarni tahlil qilish: Oddiy uch qismli shaklning turlari, jumladan, o'rta qismi bir mavzuli yoki kontrastli bo'lgan shakllar tahlil qilinadi. Uch qismli shakldagi asarlarning tuzilishi va mavzu rivojlanishi ko'rib chiqiladi.
Oddiy uch qismli shaklli O‘zbek xalq kuylaridan namunalarini tahlil qilish: O'zbek xalq kuylaridagi oddiy uch qismli shakllarning o'ziga xos xususiyatlari va ularning tahlili ko'rib chiqiladi. Ushbu mavzu bo'yicha namunalar tahlil qilinadi.
Oddiy uch qismli shaklli Maktab repertuaridan asar namunalarini tahlil qilish: Maktab repertuaridagi oddiy uch qismli shakldagi asarlarning tahlili amalga oshiriladi. Uch qismli shakldagi asarlar tuzilishi va mavzu rivojlanishi bo'yicha namunalar tahlil qilinadi.
Murakkab uch qismli shakldagi asarlarni tahlil qilish: Murakkab uch qismli shaklning tuzilishi, mavzu rivojlanishi va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi. Murakkab uch qismli shakldagi asarlarning tahlili uchun namunalar keltirilgan.
Murakkab uch qismli shakldagi O‘zbek xalq kuylaridan namunalarni tahlil qilish: O'zbek xalq kuylaridagi murakkab uch qismli shakllarning o'ziga xos xususiyatlari va ularning tahlili ko'rib chiqiladi. Ushbu mavzu bo'yicha namunalar tahlil qilinadi.
Murakkab uch qismli shakldagi Maktab repertuari asar namunalarini tahlil qilish: Maktab repertuaridagi murakkab uch qismli shakldagi asarlarning tahlili amalga oshiriladi. Murakkab uch qismli shakldagi asarlar tuzilishi va mavzu rivojlanishi bo'yicha namunalar tahlil qilinadi.
Murakkab uch qismli shakldagi Kompozitor va bastakor asarlari namunalarini tahlil qilish: Kompozitor va bastakorlarning murakkab uch qismli shakldagi asarlarining tahlili amalga oshiriladi. Ushbu mavzu bo'yicha namunalar tahlil qilinadi.
Variatsiya turlari- klassik, romantic shakldagi asarlarni tahlil qilish: Variatsiya turlari, jumladan, klassik va romantik uslubdagi variatsiyalarning tahlili ko'rib chiqiladi. Variatsiyalarning tuzilishi, mavzu o'zgarishi va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
Rondo shakli- eskicha, klassik, romantic rondo turlaridagi asarlarni tahlil qilish: Rondo shaklining eskicha, klassik va romantik turlari haqida tushuncha beriladi. Rondo shaklining tuzilishi, mavzusi va epizodlari tahlil qilinadi.
Sonata shaklidagi asarlarni tahlil qilish: Sonata shaklining tuzilishi, ekspozitsiya, rivojlov va repriza qismlari, ularning o'ziga xos xususiyatlari va tahlili haqida ma'lumot beriladi. Sonata shaklining turlari va qo'llanilishi tahlil qilinadi.