ЭКЗОГЕНЕТИЧЕСКАЯ ТЕОРИЯ МИРОЗДАНИЯ О «РАСШИРЯЮЩЕЙСЯ ВСЕЛЕННОЙ» ХАББЛА
Ushbu maqola ekzogenetik nazariyani taqdim etadi, bu nazariya Xabblning «kengayotgan olam» nazariyasini inkor etadi va Olamning doimiy ravishda pulslanishini ta'kidlaydi. Maqolada Olamning tartibli tuzilishi, materiya va energiyaning saqlanish qonuni, tabiatdagi sikllik jarayonlariga asoslanib, Olamning kengayishi haqidagi nazariyalarning noto'g'riligi ko'rsatilgan. Olamning har bir qismi (otsek) yulduz-sayyoraviy tizimlar, galaktikalar va metagalaktikalar kabi teng qiymatli tizimlardan iboratligi, ular tortishish va elektromagnit kuchlar bilan boshqarilishi tushuntirilgan. Maqolada «Katta portlash» nazariyasi ham rad etilib, Olamning cheksiz va o'zgarmasligi, evolyutsiyasi esa cheklangan fazoda sodir bo'lishi ta'kidlangan.
Asosiy mavzular
- Ekzogenetik nazariya va Xabbl nazariyasining taqqoslanishi: Maqolada Xabblning «kengayotgan olam» nazariyasi Olamning tartibli tuzilishi, materiya va energiyaning saqlanish qonuni va tabiatdagi sikllik jarayonlariga zid kelishi ta'kidlanadi. Ekzogenetik nazariya Olamning doimiy ravishda pulslanishini, ya'ni kengayishi va qisqarishi alohida qismlarning xususiyati ekanligini ilgari suradi.
- Olamning tuzilishi va uning qismlari: Olamning tuzilishi to'rga o'xshashligi, har bir qism (otsek) yulduz-sayyoraviy, galaktik yoki metagalaktik tizimlardan iboratligi, ular tortishish va elektromagnit kuchlar tomonidan boshqarilishi tushuntirilgan. Otseklarning chegaralari elektronlardan tashkil topgan va bu chegaralar ularning yoshini va zichligini ko'rsatadi.
- «Katta portlash» nazariyasining rad etilishi: Maqolada «Katta portlash» nazariyasi ham rad etilib, Olamning cheksiz, o'zgarmas va evolyutsiyaga uchramaydi degan fikr ilgari suriladi. Faqat ayrim qismlarning kengayishi va qisqarishi mumkin, lekin bu butun Olamning evolyutsiyasi degani emas. Olamdagi rivojlanish va evolyutsiya cheklangan fazoda sodir bo'ladi.
- Olamning pulslanishi va energiyaning o'zgarishi: Olam doimiy ravishda pulslanadi, ya'ni energiyaning ortishi yoki kamayishi natijasida uning qismlari kengayadi yoki qisqaradi. Bu jarayon muvozanatni tiklashga qaratilgan bo'lib, energiya ortganda chegaralar kichikroq bosim tomonga suriladi. Olam cheksiz bo'lganligi sababli uning qismlari ham cheksizdir.