Бухгалтерский учёт

Kitob O‘zbekiston Respublikasi oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, unda buxgalteriya hisobining nazariy, uslubiy va amaliy masalalari atroflicha yoritilgan. Davlat standarti talablariga muvofiq tayyorlangan ushbu o‘quv qo‘llanmada buxgalteriya hisobini tashkil etish va yuritish, xo‘jalik operatsiyalarini buxgalteriya hisobi registrlari va moliyaviy hisobotni shakllantirish bo‘yicha asosiy me’yoriy hujjatlar talablarining to‘liq yoritilgan. Shuningdek, unda O‘zbekistonda buxgalteriya hisobi sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlar, xalqaro standartlar va zamonaviy menejment talablariga muvofiq keladigan zamonaviy texnologiyalar asosida buxgalteriya hisobini yuritishning nazariy va amaliy jihatlari tushuntirilgan. Kitobda hisob ob’ektlariga baho berish usullari, hisobga olish registrlari va moliyaviy hisobotning shakllanishi hamda axborot tizimining asosiy elementlari, ya’ni hujjatlar, inventarizatsiya, hisoblar, qo‘shyoqlama yozuv, balans va hisobotlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar ham keltirilgan.

Asosiy mavzular

Buxgalteriya hisobining nazariy asoslari: Buxgalteriya hisobining predmeti, obyektlari, usuli va elementlari, uning vazifalari, talablari, funksiyalari hamda asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar hisobi.
Pul mablag‘lari va hisob-kitoblar hisobi: Pul mablag‘lari, xaridorda va mijozlar bilan, yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob-kitoblar, ish haqi bo‘yicha hisob-kitoblar, naqd pul muomalalari hamda hisob-kitoblarni hisobga olish.
Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar hisobi: Asosiy vositalarning xarakteristikalari, ularni baholash, eskirishini hisobga olish, kelib tushishi va chiqarilishi, investitsiyalar, ta’mirlash xarajatlari, ijaraga olingan vositalar, inventarizatsiya qilish hamda nomoddiy aktivlar hisobi.
Investitsiyalar hisobi: Uzoq muddatli investitsiyalar tushunchasi, tasniflash va baholash, moliyaviy qo‘yilmalar hamda investitsiyalar hisobi.
Materiallar hisobi: Material va ishlab chiqarish zahiralari, ularni tasniflash, baholash va hisobga olish vazifalari, omborxona hujjatlari va inventarizatsiya.
Meхnat va unga haq to‘lash hisobi: Ish haqini hisobga olish, daromad solig‘i, mehnat xarajatlari va ularni hisobga olish.
Xarajatlar hisobi: Mahsulot ishlab chiqarish va sotish xarajatlari, ularning tasnifi, ishlab chiqarish xarajatlari, yordamchi ishlab chiqarish, umumiy xarajatlar, nuqsonlar va to‘xtalishlardan ko‘rilgan zararlar, tugallanmagan ishlab chiqarish hamda kechiktirilgan xarajatlar hisobi.
Mahsulot, tovar (ish va xizmatlar) va ularni sotish hisobi: Tayyor mahsulotlarni hisobga olish, baholash, sotish xarajatlari, komissiya va konsinatsiya shartlarida sotish hisobi.
Kapital, fondlar va moliyaviy natijalarni hisobga olish: Korxonaning ustav kapitali, zaxiralar, moliyaviy natijalarni shakllantirish va taqsimlanmagan foydani hisobga olish.
Soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar: Asosiy va normativ-huquqiy hujjatlar, soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar hamda ularni hisobga olish.
Moliyaviy hisobot: Moliyaviy hisobotning mazmuni va tuzilishi, buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotni tashkil etish, balans tuzish, moliyaviy natijalar to‘g‘risidagi hisobot.
Boshqaruv hisobi: Boshqaruv hisobining tamoyillari, korxona axborot tizimining ajralmas qismi sifatida boshqaruv hisobi.
Byudjetlashtirish va xarajatlarni hisobga olish: Byudjetlashtirish va xarajatlarni hisobga olish, byudjet turlari va byudjet aylanishi, byudjetdan xarajatlar.