A. pratovii va A. moneta misolida Atriplex turkumidagi oʻsimliklarning tuzga chidamlilik genlarini oʻrganish
Ushbu avtoreferat Oʻzbekiston Milliy universiteti huzuridagi Biofizika va biokimyo instituti tomonidan tayyorlangan va A. pratovii hamda A. moneta oʻsimliklarining tuzga chidamlilik genlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda ushbu oʻsimliklarning biokimyoviy xususiyatlari va molekulyar-genetik tavsiflari oʻrganilgan. Jumladan, oʻsimliklarning tuproqdan makroelementlarni tortib olish va toʻplash qobiliyati, tarkibidagi aminokislotalar va antioksidant fermentlar faolligi tahlil qilingan. Shuningdek, NHX va rbcL genlarining molekulyar-genetik xarakteristikasi va filogenetik tahlili amalga oshirilgan. Tadqiqot natijalari A. pratovii va A. moneta oʻsimliklarining tuzga chidamlilik genlarini molekulyar-genetik identifikatsiya qilish va ularning evolyutsiyasini oʻrganishda muhim ahamiyat kasb etishi koʻrsatilgan.
Asosiy mavzular
- Asosiy tadqiqot mavzusi: Atriplex pratovii va Atriplex moneta oʻsimliklarining tuzga chidamlilik genlarining biokimyoviy xususiyatlari va molekulyar-genetik tavsifini oʻrganish.
- Oʻsimliklarning tuproqdan makroelementlarni tortib olish va toʻplash qobiliyati: A. pratovii natriy va xlor ionlarini samarali utilizatsiya qiladi, A. moneta esa magniy, kaliy va fosforni toʻplaydi. Shuningdek, A. pratovii mis va stronsiy miqdoriga boy boʻlsa, A. moneta kobalt, temir, nikel va ruxga boyligi aniqlangan.
- Aminokislotalar tarkibi: A. pratovii tarkibida stress aminokislotalari (asparagin kislota, serin, prolin, valin, leysin, izoleysin va gistidin) koʻp boʻlsa, A. moneta boshqa 13 ta aminokislotalar boʻyicha yuqori koʻrsatkichga ega.
- Antioksidant fermentlar faolligi: A. pratovii oʻsimliklarida antioksidant fermentlar (peroksidaza va superoksiddismutaza) faolligi A. moneta bilan solishtirganda yuqoriroq ekani aniqlangan.
- Tuzga chidamlilik genlarining molekulyar-genetik tavsifi: A. pratovii va A. moneta oʻsimliklarida ABI5, NCED1 va NHX genlari amplifikatsiya qilingan. NHX genining molekulyar xususiyatlari oʻrganilgan va uning tuzilmasi stabilizatsiya ta'siri ostida kam oʻzgargani aniqlangan.
- rbcL genining filogenetik tahlili: Atriplex turkumiga mansub oʻsimliklar oʻrtasidagi rbcL genining evolyutsion diversifikatsiyasi va filogenetik aloqalari oʻrganilgan.
- ITS2 hududi va rbcL genining nukleotid ketma-ketliklari: A. pratovii va A. moneta oʻsimliklarining ITS2 hududi va rbcL genining nukleotid ketma-ketliklari aniqlanib, NCBI maʼlumotlar bazasiga roʻyxatdan oʻtkazilgan.