Самарқанд вилояти шароитида порей пиёзи (Allium porrum L.) ҳосилдорлигига экиш муддатлари ва экиш схемасининг таъсири

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Qurbonov Hayot Uktamovichning «Samarqand viloyati sharoitida porey piyoz (Allium porrum L.) hosildorligiga ekish muddatlari va ekish sistemasining ta'siri» mavzusidagi tadqiqotini o'z ichiga oladi. Tadqiqotda porey piyozining O'zbekiston, xususan Samarqand viloyati sharoitida samarali yetishtirish texnologiyasini takomillashtirishga qaratilgan ilmiy izlanishlar natijalari keltirilgan. Unda porey piyozining ekish muddatlari va sxemalarining hosildorlikka ta'siri, bioximik tarkibi va iqtisodiy samaradorligi batafsil o'rganilgan. Tadqiqot natijalari asosida hudud uchun optimal ekish muddatlari va sxemalari aniqlanib, amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Asosiy mavzular

• Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati, maqsad va vazifalari, ob'ekt va predmeti, O'zbekiston Respublikasi fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yo'nalishlariga mosligi, muammoning o'rganilganlik darajasi, tadqiqot uslublari, ilmiy yangiligi, amaliy natijalari, tadqiqot natijalarining ishonchliligi, ilmiy va amaliy ahamiyati, tadqiqot natijalarini joriy etilishi va aprobatsiyasi, e'lon qilingan ishlar hamda dissertatsiya tarkibi haqida ma'lumot berilgan.
• Tadqiqotning asosiy mazmuni: Birinchi bobda porey piyozining kelib chiqishi, tarqalishi, nav va duragaylarining biologik xususiyatlari, tashqi omillarga munosabati hamda turli ekish muddatlari va sxemalarida yetishtirish texnologiyasiga oid ilmiy adabiyotlar sharhi keltirilgan. Ikkinchi bobda tadqiqot o'tkazilgan hududning geografik joylashuvi, tuproq-iqlim sharoitlari, tadqiqot uslublari va agrotexnik tadbirlar bayon etilgan. Uchinchi bobda porey piyozining asosiy ekinda optimal ekish muddatlarini aniqlashga bag'ishlangan, unda ko'chatlarning tutuvchanligi, o'sish-rivojlanish fazalari, hosil elementlari va hosildorlik ko'rsatkichlari o'rganilgan. To'rtinchi bobda esa ekish sxemalarining o'sish, rivojlanish va hosildorlikka ta'siri tahlil qilingan. Beshinchi bobda esa tadqiqot natijalarining iqtisodiy samaradorligi ko'rsatilgan.
• Xulosalar: Tadqiqot natijalari bo'yicha 10 ta asosiy xulosa keltirilgan bo'lib, ular Samarqand viloyati sharoitida porey piyozini Linкольn F1 va Bolgarский F1 duragaylarini optimal muddat va sxemalarda yetishtirish bo'yicha aniq tavsiyalar beradi. Jumladan, optimal ekish muddati 5-aprel, ekish sxemalari esa 60x5 va 70x5 sm deb ko'rsatilgan.