Ona tili
Ushbu kitob o'zbek tili sintaksisi, xususan qo'shma gaplar masalalariga bag'ishlangan bo'lib, talabalarga qo'shma gaplarning nazariy asoslari, turlari va tuzilishini o'rgatishga qaratilgan. Qo'llanma, asosan, pedagogika institutlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lsa-da, o'zbek tilining sintaktik qurilishi bilan qiziquvchi barcha uchun foydali bo'lishi mumkin. Kitobda qo'shma gaplarning tasnifi, bog'lanish usullari, tinish belgilarining qo'llanilishi kabi masalalar keng yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Bog'lovchisiz qo'shma gaplar: Bog'lovchisiz qo'shma gaplarning ta'rifi, tuzilishi, qismlari orasidagi munosabatlar (payt, qiyoslash, zidlik, izohlash) va tinish belgilarining qo'llanilishi tahlil qilinadi.
- Ergash gapli qo'shma gaplar: Ergash gapli qo'shma gaplar haqida umumiy ma'lumot berilib, ergash gapni bosh gapga bog'lovchi grammatik vositalar, ergash gaplarning turlarga ajratish tamoyillari, egalik, kesimlik, to'ldiruvchilik, aniqlovchilik, ravishlilik kabi vazifalari ko'rib chiqiladi.
- Murakkab qo'shma gaplar: Uch va undan ortiq sodda gaplarning birikishidan hosil bo'lgan murakkab qo'shma gaplar, ularning tuzilishi, qismlarining bir-biriga bog'lanish usullari, joylashish tartibi kabi masalalar yoritiladi. Ketma-ket ergashish, birgalik ergashish va aralash ergashish usullari tahlil etiladi.
- Punktuatsiya: Punktuatsiya haqida umumiy ma'lumot berilib, tinish belgilarining nutqda ifodalashdagi xizmati, o'zbek tilida qo'llaniladigan tinish belgilarining (nuqta, so'roq, undov, vergul, nuqtali vergul, ikki nuqta, tire, qavs, qo'shtirnoq) ishlatilish o'rinlari tushuntiriladi.